Yarı rijit kaplama için geliştirilen lateks katkılı çimento harcının erken dayanım özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Yarı rijit kaplama, ülkemizde yaygın olarak kullanılan esnek kaplama ve ülkemizde henüz deneme aşamasında olan ancak dünya genelinde daha yaygın olarak kullanılan rijit kaplamanın üstün özelliklerini bütünleştiren kompozit bir üstyapı kaplama tipidir. Yarı rijit kaplama, boşluklu yapısı olan poroz asfaltın içerisindeki hava boşluklarının çimento harcı ile doldurulmasıyla meydana gelmektedir. Bu yüksek lisans tezi çalışmasının ilk aşamasında yarı rijit kaplamanın akışkan çimento harcına ait performansı iyileştirilerek erken dayanım özelliklerinin analiz edilmesi hedeflenmiştir. Akışkan çimento harcın erken dayanım performansı yarı rijit kaplamanın trafiğe açılma süresinin belirlenmesinde önemli bir unsurdur. Bu doğrultuda akışkan çimento harcın içerisinde süper akışkanlaştırıcı, lateks (aderans arttırıcı), priz hızlandırıcı ve priz geciktirici kimyasal katkılar farklı oranlarda kullanılarak harç formülasyonları oluşturulmuştur. Bu kimyasal katkıların harcın erken dayanım performansına olan etkisi incelenmiştir. Akışkan harcın performansının ölçülmesi için akışkanlık testi, kanama testi, basınç dayanımı testi, eğilme dayanımı testi ve büzülme testleri uygulanmıştır. Bu testlerin sonucunda en iyi performansa sahip harç dizaynını bulmak için çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan VIKOR yöntemi kullanılmıştır. Buna göre akışkan çimento harcının optimum formülasyonu; %52.5 su-çimento, %0.6 süper akışkanlaştırıcı, 60'ta 1 lateks katkı ve %3.5 priz hızlandırıcı olarak tespit edilmiştir. Bu çalışmanın ikinci aşamasında ise optimum çimento harcı ile kontrol çimento harcı, büyük dikdörtgen kalıplarda poroz asfalt içine dökülerek yarı rijit kaplamaya ait erken dayanım performansının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Yarı rijit kaplamaya ait performansın test edilmesinde; Marshall stabilite ve akma, nem hasarına karşı direnç, basınç dayanımı, permeabilite, donma-çözülme, yüzey pürüzlülüğü ve cantabro deneyleri uygulanmıştır. Akışkan çimento harcı içerisinde lateks ve priz hızlandırıcı kimyasal katkıların kullanılması ile yarı rijit kaplamanın erken dayanım performanslarında bariz iyileşmeler görülmüştür.