Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi'nin eserlerinin kök değerler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi'nin eserlerinin kök değerler açısından ı̇ncelenmesı̇dir. Araştırma nitel araştırmanın doğasına uygun bir şekilde yürütülmüş ve betimsel tarama modeli esas alınmıştır. Veri toplama tekniği olarak doküman analizi tekniğinden faydalanılan araştırmada, Filibeli Ahmed Hilmi'nin Â'mâk-ı Hayâl, Öksüz Turgut, Bâtınîler İblis Behmen ve Bütün Hikâyeleri adlı eserleri Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda (2019) yer alan kök değer esas alınarak incelenmiştir. Veri analiz sürecinde betimsel analiz tekniği tercih edilmiştir. Analiz sonucunda eserlerde yer alan kök değerlerin sıklığı tespit edilmiş ve her eser için farklı tablo oluşturulmuştur. Ardından kitaplardan alıntılanan örnek cümlelerle birlikte veriler yorumlanarak raporlaştırılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, Filibeli Ahmed Hilmi'nin incelenen eserlerinde, sevgi ve saygı değerinin en çok öne çıkan kök değerler olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında vatanseverlik, dostluk ve adalet gibi kök değerlerin farklı eserlerde ön plana çıktığı görülmektedir. Buna karşın dürüstlük ve sorumluluk değerleri eserlerin genelinde diğer değerlere nazaran daha az geçmiştir. Eserler değerlerin öğretimi bağlamında ele alındığında Â'mâk-ı Hayâl'de saygı ve sevgi; Öksüz Turgut' ta sevgi ve vatanseverlik; Bütün Hikâyeleri adlı eserde sevgi, vatanseverlik ve saygı; Bâtınîler İblis Behmen adlı eserde ise adalet ve dostluk değerlerinin öne çıktığı tespit edilmiştir. Söz konusu eserlerden alınacak bölümlerin, farklı değerlerin öğretimi bağlamında ders kitaplarında yer alabileceği sonucuna ulaşılmıştır.