Kanonik korelasyon analizi ile eğitim alanında bir uygulama

Abstract

Eğitimin fiziksel şartları bireylerin eğitim gördüğü ortam açısından son derece önemli ve hassas bir konudur. Bu şartları etkileyen pek çok değişken bulunmaktadır. Eğitimin fiziksel şartları üzerinde etkili olan değişkenler ile ülkenin gelişmişlik göstergeleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Eğitimin fiziksel şartları ile gelişmişlik göstergeleri arasındaki ilişkinin saptanması için kullanılacak veriler 2019 TÜİK gelişmişlik göstergeleri ve MEB eğitim göstergelerinden derlenmiştir. Çalışmanın amacı doğrultusunda, ilişki araştırması yapılmış ve verilerin çözümlenmesinde kanonik korelasyon analizi kullanılmıştır. Kanonik korelasyon analizi yöntemi doğrultusunde iki değişken grubu belirlenmiş ve her değişken grubu için 3 adet değişken alınmıştır. Birinci değişken gurubu için 13 değişken arasından 3 değişken ve ikinci değişken gurubu için de 11 değişken arasından 3 değişken alınmıştır. Değişkenler seçilirken kanonik değişkene en fazla katkı sağlayıp, korelasyonu en yüksek değişkenler değişken setine alınmıştır. Türkiye'deki bütün şehirlerin ilkokul başına düşen öğrenci sayısı, ortaokul başına düşen öğrenci sayısı, ortaöğretim okul başına düşen öğrenci sayısı, eğitimdeki kontenjanlara bağlı fiziksel şartlara ait değişken kümesini, Kişi başı gayrisafi milli hasıla (GSMH), bağımlı nüfus oranı, bebek ölüm hızı ise Türkiye'nin temel gelişmişlik göstergelerini gösteren değişken kümesi olarak alınmıştır. Yapılan kanonik korelasyon analizi sonucunda, bağımlı değişken olan eğitimin kontenjanlara bağlı fiziksel şartları seti ile gelişmişlik seti arasında iki adet anlamlı kanonik korelasyon saptanmış ve istatistiksel yorumlamalar elde edilen herbir kanonik korelasyon için yapılmıştır. Çalışma sonunda elde edilen sonuçlar göz önüne alındığında, eğitimin fiziksel şartları ile gelişmişlik değerleri arasındaki ilişkilere bağlı olarak gelişmişlik değerlerindeki iyileştirilmelerin eğitimin fiziksel şartlarını da olumlu şekilde etkileyeceği düşünülmektedir.