Polyphagotarsonemus latus (Banks) (Acari : Tarsonemiade)'un biyolojisi üzerine araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada polifag bir zararlı olan Polyphagotarsonemus lotus (Banks)' un bazı morfolojik özellikleri incelenmiş ve ayrıca biyolojisi farklı sıcaklıklar (18 °C, 26 °C ve 32 °C), farklı oransal nem değerleri (%52, %72 ve %92 oransal nem), farklı ışık yoğunlukları (360,1350 ve2400 Lüx), farklı gün uzunluklarında (16, 12 ve 9 saat aydınlık ) incelenmiş, bazı bitkilerde meydana getirdiği zarar belirtileri de 26 °C sıcaklık 1200 Lüx ışık yoğunluğu, 8 saat gün uzunluğu ve %70 oransal nem değerlerine sahip iklim odalarında belirlenmiştir. P. lotus' un yumurta, nimf, kuyesens ve ergin olarak dört farklı biyolojik dönemi ayırt edilmiştir. Yumurtanın 0.08 eninde ve 0. 12 mm boyunda ve üzerinde beyaz renkli küçük kabarcıklar bulunan bir yapıda olduğu belirlenmiştir. Nimflerin yumurtadan çıktıktan sonra fazla aktif olmadıkları ve şekil olarak ergine benzedikleri tesbit edilmiştir. Nimf döneminin sonlarına doğru bireylerin hareketlerinin yavaşladığı ve bir müddet sonra ince bir kılıf içinde durgun döneme (kuyesens ) girdikleri gözlenmiştir. Kuyesens döneme giren erkek ve dişi bireylerin daha önceden ergin olan erkekler tarafından taşındığı belirlenmiştir. Ergin bireylerin büyüklüğü beslendikleri bitkiye ve ergin yaşma bağlı olmakla birlikte dişinin 0.09 mm eninde ve 0.18 mm boyunda ve erkeğin 0.06 mm eninde ve 0.14 mm boyunda olduğu belirlenmiştir. Ergin dişinin rengi başta kirli san daha sonra ise kehribar renginde olmuştur. Bu çalışmalar sonucunda,yukanda belirtilen sıcaklıklarda toplam gelişme süreleri, sırasıyla 175.20, 92.66 ve 113.70 saat; ömür uzunlukları sırasıyla 218.64, 180.00 ve 208.80 saat ve yumurtlama güçleri sırasıyla 27.41, 27.64 ve 29.54 adet yumurta arasında; belirtilen oransal nemlerde toplam gelişme süreleri sırasıyla 96.03, 92.79 ve 71.28 saat; ömür uzunlukları sırasıyla 296.40, 219.12 ve 176.64 saat ve yumurtlama gücü sırasıyla 23.50, 27.64 ve 29.00 adet yumurta arasında, belirtilen ışık yoğunluklarmda toplam gelişme süreleri sırasıyla 106.70, 101.40 ve 95.41 saat; ömür uzunlukları sırasıyla 315.60, 295.20 ve 296.64 saat ve yumurtlama gücü sırasıyla 29.59, 32.18 ve 27.94 adet yumurta arasında; belirtilen gün uzunluklarında toplam gelişme süreleri sırasıyla, 73.32, 87.15 ve 92.66 saat; ömür uzunlukları sırasıyla 241.68, 271.68 ve 296.88 saat ve yumurtlama güçleri sırasıyla 32.98, 28.35 ve 27.64 adet yumurta olarak bulunmuştur. Bu veriler ışığında, P. lotus' un toplam gelişme süresi ve ömür uzunluğu için denenen farklı sıcaklıklar içinde 26 °C sıcaklık, farklı oransal nemler içinde %92 oransal nem, farklı gün uzunlukları içinde 9 saat gün uzunluğu optimum olmuş ve denenen farklı ışık yoğunluklannımn toplam gelişme süresi ve ömür uzunluğu üzerinde önemli 51derecede farklı etkileri gözlenmemesine rağmen düşük ışık yoğunluklarının populasyon artışını diğerlerine göre biraz daha hızlandırdığı belirlenmiştir. P.kaus' la bulaşık olan farklı bitkilerde ki zarar belirtileri bitki türlerine göre farklılık göstermesine rağmen genel olarak çiçek dökülmeleri, yaprak ve sürgünlerde deformasyon ve renk değişikliği şeklinde ortaya çıkmıştır.