Sürdürülebilir örtüaltı üretimde biyolojik mücadele yapmayı etkileyen faktörlerin analizi

Abstract

Araştırma; Antalya'nın beş merkez ilçesinden Biyolojik Mücadele (BM) uygulamalarının örtü altında en az iki ürün yetiştiriciliğinde denendiği ve BM konusunda eğitimler verilerek, projeler yapılan Aksu ve Konyaaltı ilçelerinde, çiftçilerin biyolojik mücadele uygulama ve tercih sebepleri ile uygulamadan vazgeçme ve yapmama nedenlerini belirlemeye yönelik yapılmıştır. Araştırmanın ana materyalini 2020-2021 yetiştirme sezonunda Aksu ve Konyaaltı ilçelerindeki BM uygulaması yapan üreticiler ile 2014-2021 yılları arasında BM uygulamış ve bırakmış toplam 103 işletmeden elde edilen birincil veriler oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri yüz yüze görüşme yoluyla toplanmış ve elde edilen bulgular Ki-kare, frekans, yüzde ve ortalama değerler hesaplanarak sunulmuştur. Çalışmada üreticilere yaş, öğrenim durumu, kazanç gibi kişisel bilgilerin yanı sıra, işletmeyi tanımlayıcı bilgiler ve biyolojik mücadeleyi tercih etme ve vazgeçme gibi araştırmaya yön verecek sorular yöneltilmiştir. Çalışmaya konu işletmelerin BM konusunda eğitim almış kişiler olması sebebiyle konu hakkında bilgilerinin olduğu kabul edilmiştir. BM uygulayan üreticilerin hepsi herhangi bir üretici örgütüne üye iken bu oran BM uygulamayanlarda %80'lere düşmektedir. Çiftçilerin çoğu sürdürülebilir tarım ilkeleri içerisinde biyolojik mücadelenin yeri ve önemini bilmekle beraber bölgesel uygulama yapılmadığı sürece uygulamanın başarı sağlamayacağını ifade etmişlerdir. BM uygulamalarının üretim masrafları bakımından üreticilerin %56,3'ü fark olmadığını dile getirirken, %28,2'si maliyetlerin düştüğünü ve fark olduğunu bildirmiştir. BM uygulamalarını tercih nedenleri arasında %12,8 ile 1. sırada kalıntı problemi yer alırken, 2. sırada %12,5 ile mücadelede kolaylık ve 3. olarak ise %12,1 ile insan sağlığı olmuştur. BM uygulamalarının yaygınlaştırılmasında sırasıyla desteklemeler, pazar ve fiyat avantajının sağlanması ile teknik bilgi ve tecrübenin en önemli etkenler olduğu tespit edilmiş, BM ile birlikte kullanılan kimyasalların yüksek fiyatlı olmasının en büyük dezavantaj olduğu ortaya çıkmıştır.