Abstract:
Osmanlı Dönemi Anadolu Mimarlığında Oryantalist Etkiler" başlıklı bu tez, payitaht otoritesinin taşraya yansıyan devlet ideolojisini, mimari üzerinden incelemeyi amaçlamaktadır. Osmanlı İmparatorluğu'nun, Batılılaşma ile birlikte Avrupa'dan ithal ettiği Oryantalizm akımı; sanat, estetik ve üslubun yanı sıra diğer akımlardan farklı olarak, Doğu-Batı ilişkileri, din, siyaset ve ideoloji içermektedir. Bu bağlamda, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde kendisini hangi kültürel oluşuma ait hissettiği konusunda bir fikre varılmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda, başkent İstanbul hariç, 1874-1923 yılları arasında Anadolu'da inşa edilmiş, otuzu günümüze ulaşan, yirmisi günümüze ulaşamayan toplam elli Oryantalist etkili yapı incelenmiştir. Bu yapılar fonksiyonuna göre; altı saat kulesi, on beş polis karakolu ve jandarma binası, beş cami, altı hükümet konağı-belediye binası-diğer kamu binaları, üç banka, dört okul, altı konut, iki çeşme, birer türbe, kütüphane ve istasyon binasıdır. Yapıların Oryantalist öğeleri belirlenmiş, tipolojisi yapılmış ve üsluplarına göre sınıflandırılmıştır. Genellikle kamu yapılarında yer alan bu öğelerin, başkent ve imparatorluk topraklarındaki örnekler ile karşılaştırması yapılmıştır. Tüm veriler ışığında, devlet otoritesinin bu dönemde Avrupa'ya ve taşraya karşı yüklendiği imaj konusunda bir değerlendirmeye varılmıştır.
