Sürdürülebilir turizm göstergeleri çerçevesinde Antalya Kaleiçi bölgesinin mevcut durum değerlendirmesi

Abstract

Sürdürülebilirlik kavramı, temelinde doğal kaynakların ve kültürel birikimin korunmasının yer alması sebebiyle turizm sektörü için hassas bir konudur. Bir destinasyonda yaşanan turizm hareketliliği arttıkça, o destinasyondaki turizm etkilerini yönetmek daha önemli hale gelir. Çünkü turistik destinasyonların bir ömrü vardır ve belirli bir zamandan sonra turistik çekiciliklerini kaybedebilir. Turizm gelişiminin etkinliğini takip etmek, mevcut durumu değerlendirmek ve gerekli önlemleri almak için ise birtakım göstergelere ihtiyaç duyulmaktadır. Destinasyonlarda sürdürülebilir turizm hareketinin değerlendirilmesi için en geniş kapsamlı göstergeler UNWTO tarafından hazırlanmıştır. Bu tez çalışmasının amacı, UNWTO'nun belirlediği sürdürülebilirlik göstergeleri çerçevesinde, Antalya Kaleiçi bölgesinin ekonomik, sosyo-kültürel ve çevresel sürdürülebilirlik durumunu incelemektir. Araştırmanın ana problemi: 'Kaleiçi'nin sürdürülebilir turizm göstergeleri çerçevesinde mevcut durumu nasıldır?'. Çalışmanın amacı doğrultusunda nitel araştırma yönetimi tasarlanmış ve durum çalışması yaklaşımı benimsenmiştir. Veri toplama tekniği olarak belirlenen görüşmenin yanı sıra veri çeşitlemesi (üçgenleme) ile veri zenginliği elde edebilmek ve yöntembilimsel zayıflıkları azaltmak için doküman analizi, gözlem notları ve alanda çekilen fotoğraflardan faydalanılmıştır. Tez çalışması kapsamında Kaleiçi paydaşı; 5 yerel halk, 7 yerel yönetim temsilcisi, 17 özel sektör (konaklama, yiyecek-içecek, hediyelik işletmeleri, taksiciler) işletme sahibi veya çalışan, Akdeniz Üniversitesi'nde görev yapan 1 akademisyen ve 1 STK başkanı ile yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışma, sosyo-kültürel sürdürülebilirlik göstergeleri çerçevesinde; turizm hareketinin Kaleiçi'ndeki demografik yapıda ve yaşam tarzında meydana getirdiği olumsuz değişiklikler, yerel halkın karar alma süreçlerine katılım sağlayamaması, destinasyonun kültürel mirasının yeterince korunmaması, tartışmalı restorasyon uygulamaları ve güvenlik problemlerini ortaya koymuştur. Ayrıca turizm sektörünün yerel halka yeterince ekonomik fayda sağlamaması, ekonomik sürdürülebilirliğin başarısızlığını ortaya koymaktadır. Son olarak, doğal çevrenin ve su kaynaklarının yeterince korunmaması, gürültü seviyesi kontrolü sağlanmaması, katı atık yönetiminde aksaklıklar ve turizm gelişiminin yoğunluğunun kontrol edilmemesiyle çevresel sürdürülebilirlik sorunları hakkında bulgular elde edilmiştir.