Tehdit algısı içeren seslere ve yüzlere tek başına ve birlikte maruz kalmanın davranışsal ve sinirsel tepkiler üzerindeki etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada duygusal yüz ifadesi ve ses gibi farklı tedirginlik yaratıcı duygusal uyarıcı koşullarına maruz kalan bireylerde ne tür uyarıcıların baskın olarak algılandığını tespit etmek amaçlanmıştır. Bunu görmek için katılımcıların yüzlerde, seslerde ve yüz-ses entegrasyonunda karar vermesi gereken koşullar altında ortaya çıkan davranışsal tepkiler ve ayrıca bu süreçteki sinirsel tepkiler elektroensefalografi (EEG) yöntemi ile incelenmiştir. Araştırmada 24 katılımcıdan farklı koşullar altında veri toplanmıştır. Bu 24 katılımcı işitsel, görsel veya birleşik görsel-işitsel uyaranlara maruz bırakılmıştır. Sesli uyaranlar, 5 farklı kadın ve erkek sesi (öfkeli, korkmuş, iğrenmiş, öksürük veya nötr ) kayıtlarından oluşmaktadır. Görsel uyaranlar, aynı duygusal değerleri ve korona ile ilişkilendirilmiş ve insanda tedirginlik ifade eden (öfkeli, korkmuş, iğrenmiş, maskeli veya nötr ) kadın ve erkek yüzleri kullanılmıştır. Görsel-işitsel uyaranlar, yüz ve seslerin uyumlu kombinasyonları (örn., öfkeli ses X öfkeli yüz) veya uyumsuz kombinasyonları (örn., öfkeli ses X korkmuş yüz) kullanılarak oluşturulmuştur. Deney 1 ve Deney 2'ye 24 katılımcı dahil edilmiştir. Bu 24 katılımcı, Deney 3A (Uyumlu)'ya 11, Deney 3B' (uyumsuz)'ye 13 katılımcı olacak şekilde ayrılmışlardır. Uyarıcıların sunumu ve davranışsal verilerin kaydı için E-Prime 3 deney yazılımı kullanılmıştır. Diğer veriler 32 kanallı BrainVision EEG Recorder sistemi kullanılarak toplanmıştır. Bu verilerin analizi esnasında BrainVision Analyzer sistemi kullanılmıştır. Hem davranışsal veriler hem de EEG verileri SPPS 25.0 ile tekrarlı varyans analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Farklı uyarıcı koşulları ve uyumlu-uyumsuz uyarıcı kombinasyonlarına verilen tepkiler karşılaştırılmıştır. Aynı şekilde maskeli yüzlerin ve duygu ifadesi taşıyan yüzlerin hem EEG sinyalleri hem de davranışsal tepkileri bakımından farklı şekilde değerlendirilmektedir. Maskeli yüzlerin olduğu koşullarda tepki sürelerinin kısaldığı ve istikrarlı olarak bu koşullar içerisinde maskeli yüzün değil diğer yüzün tercih edildiği bulunmuştur.