Codex Cumanicus ve Karaçay-Malkar Türkçesinin karşılaştırmalı söz varlığı

Abstract

Codex Cumanicus 13. yüzyıl sonlarında Karadenizin kuzeyinde Kuman-Kıpçak Türkçesiyle yazılmış bir eserdir. İtalyan tüccarlar ile Alman rahipleri tarafından kaleme alınan eser o dönemin Kıpçak Türkçesinin konuşma diline ait söz varlığını ihtiva etmektedir. Eserin söz varlığı ile bugünkü Kıpçak Türkçesi lehçelerinin söz varlığı arasında kayda değer benzerlikler göze çarpmaktadır. Çalışmamızda tarihî Kıpçak Türkçesinin önemli eserlerinden biri olan Codex Cumanicus ile bugünkü Kıpçak Türkçesi lehçelerinden biri olan Karaçay-Malkar Türkçesi arasındaki söz varlığı ilişkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda Mustafa Argunşah ve Galip Güner'in 2015 yılında yayınladığı 'Codex Cumanicus' adlı çalışma asıl kaynak olarak alınmış ve Karaçay Malkar Türkçesinin söz varlığı için de Ufuk Tavkul'un 'Karaçay- Malkar Türkçesi Sözlüğü' ile Yılmaz Nevruz'un 'Karaçay-Malkar Türkçesinden Türkiye Türkçesine Açıklamalı Büyük Sözlüğü' esas alınmıştır. Bu iki sözlüğün yetersiz kaldığı durumlarda başka kaynaklardan da destek alınmıştır. Codex Cumanicus'taki iki dizin birleştirilip tek bir dizin haline getirilmiş ve sayfa numaraları parantez içinde verilmiştir. Kelimelerde anlam değişimleri göz önüne alınarak listelenme yapılmıştır.