Türk-Amerikan ilişkilerinde PKK/YPG/PYD/PJAK terör örgütü

Abstract

Güvenlik, güvenlikleştirme, ulusal, bölgesel ve uluslararası güvenlik gibi kavramların açıklandığı bu çalışmada, Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yakın ilişkilerin kurulduğu Türkiye-ABD ilişkilerinde terör örgütü PKK'nın etkisi incelenmek amacıyla, ABD'nin Ortadoğu'daki çıkarları, Türkiye'nin konumu, Türkiye'nin değişen dış politika yaklaşımı ve bölgesel problemleri ele alınmıştır. 1980'lerden itibaren Türkiye'ye maddi ve manevi açıdan büyük zararlar veren, Türkiye'nin bölgede siyasi, askeri ve ekonomik durumunu doğrudan tehdit eden PKK terör örgütü, AB ve ABD gibi küresel aktörler tarafından Terör Örgütü olarak kabul edilmiştir. PKK bölgesel dinamiklere Türkiye'nin aleyhine işleyecek şekilde temas etmiş, soğuk savaş sürecinde karşı söylemlerde bulunduğu ABD ile yakın ilişkiler kurma çabası içerisinde olmuştur. Körfez Savaş'ı ile birlikte PKK ile doğrudan ilişkiler kuran ABD, küresel ve bölgesel çıkarları için Ortadoğu bölgesinde kendisine taşeron bir yapı oluşturma gayreti içerisine girmiştir. 11 Eylül 2001'de Dünya Ticaret Merkezine yapılan saldırı sonrası önce Afganistan'a ardından da Irak'a giren ABD, Türkiye'ye güney komşusu olmuş, petrol ve doğal gaz hatlarının kontrolünü eline geçirmiştir. İkili ilişkilerinde; 1964 Johnson mektubu hadisesi, Jüpiter füze krizi, Kıbrıs Barış Harekâtı, Haşhaş meselesi ve 1 Mart tezkeresi gibi önemli sınavlar veren Türkiye-ABD ilişkileri Arap Baharı sürecinden sonra ulusal, bölgesel ve uluslararası yeni sorunlar ile karşı karşıya kalmıştır. PKK'nın Ortadoğu üzerinde dönüşen yapısı, ABD'nin PKK uzantısı yapılarla olan yakınlaşmaları Türkiye'nin daha önce yaşamadığı güvenlik kaygısı taşımasına neden olmuştur. Ulusal güvenliğini sağlama noktasında çok boyutlu dış politika yürüten Türkiye, karşılaştığı sorunları Realist gerçeklerle ele almış, çıkarlarını ve bekasını korumak için güvenlikleştirme yoluna başvurmuştur. Bu çalışma ile güvenlik kavramının Türkiye-ABD ilişkilerine nasıl etki ettiği, bunun özelinde, kurulduğu günden bu yana, içinde bulunduğu konjonktüre göre şekil alan, PKK/PYD/YPG/PJAK Terör örgütünün Türkiye-ABD ilişkilerine etkisi değerlendirilmiştir.