Yaşlı hastaların son dönem bakımı: bir palyatif bakım merkezi üzerine fenomenolojik bir araştırma

Abstract

Amaç: Bu tezin amacı, yaşlısı bir palyatif bakım merkezinde palyatif bakım hizmeti alan hasta yakınlarının, palyatif bakım deneyimlerini ortaya koymak ve hem hasta yakınlarının hem de palyatif bakım hizmeti veren sağlık personellerinin deneyimleri ışığında bir palyatif bakım merkezini anlamaktır. Yöntem: Araştırma, Ocak 2020 ve Haziran 2021 tarihleri arasında Antalya TEV Kamile Cephanecioğlu Palyatif Bakım Merkezi'nde yürütülmüştür. Bu tarihler arasında kurumda çalışan 10 sağlık personeli ve 65 yaş üstü hastasına refakat eden 10 hasta yakını araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi benimsenmiş, katılımcılar ile yüz yüze ve yarı yapılandırılmış soru formu ile görüşülmüş, görüşmeler ses kaydına alınmış, sahada bulunulan süre boyunca alan notları tutulmuştur. Ses kayıtlarının transkripsiyonu ve saha notları tümevarım kodlama yöntemiyle kodlanmış, veri seti elde edilmiştir. Veriler analiz edilirken Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz yaklaşımı benimsenmiştir. Bulgular: Kodlamalar sonucunda; "merkeze geliş süreci", merkezde kalış süreci" ve "merkezden ayrılış süreci" olarak 3 ana kategori ve bu kategorilere bağlı 7 alt kategori oluşturulmuştur. Sonuç: Palyatif bakım merkezinde hasta yakınlarının personeller ve birbirleri ile olan ilişkilerinin, palyatif bakım merkezini ve bakım deneyimini anlamlandırmada birincil etken olduğu görülmüştür. Hasta yakınları, yakınlarının hastalıkla tanışma sürecine göre merkezi "korku verici bir yer" veya "rahatlatıcı bir yer" olarak tanımlamaktadır. Palyatif bakım merkezi, yarı formel bakıcılar için bir iş merkezi iken, hasta yakınları için bakım hizmeti aldıkları, yeni sosyal ilişkiler inşa ettikleri, sosyalleştikleri ve manevi destek ağları geliştirdikleri bir mekan anlamı taşımaktadır.