Toplumsal cinsiyet bağlamında kadın eğitim yöneticilerinin karşılaştıkları sorunlar: fenomenolojik araştırma

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, kadın eğitim yöneticilerinin karşılaştıkları sorunları belirlemektir. Bu çalışma, nitel bir araştırma yöntemi olan fenomenoloji (öznel yaşantı) deseninde yürütülmüştür. Araştırmanın kuramsal çerçevesini oluşturmak için alanyazın taraması yapılmış ve verilerin toplanmasında uzman görüşü alınarak geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veriler, yüz yüze ve çevrimiçi bireysel görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Kartopu örnekleme yöntemiyle belirlenen çalışma grubunu 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde görev yapan 13 kadın okul yöneticisi oluşturmaktadır. Veri analizi için NVivo 10.0 yazılım paketi kullanılmıştır. Veriler, yalnızca çalışmanın amacı doğrultusunda oluşturulan frekans tablolarıyla değil, aynı zamanda yazılım programından elde edilen şekiller ile de sunulmuştur. Araştırma sonucunda kadın yöneticilerin kariyer gelişimi sürecinde birçok engelle karşılaştığı ortaya konmuştur. Toplumsal cinsiyet bağlamında ataerkil toplum tarafından kabul gören kadına yönelik önyargılı bakış açısı kadınların kariyer gelişim sürecini olumsuz etkilemektedir. Kadın yöneticiler kariyer ilerleme sürecinde erkek meslektaşlarına kıyasla daha fazla çaba harcamak zorunda kalmaktadır. Toplumsal cinsiyet rollerinin getirdiği ağır yükler nedeniyle kadınlar dezavantajlı durumdadır. Eğitim yöneticiliğine atanma ve yükseltilme sürecinde toplumsal cinsiyet bağlamında geleneksel toplumlarda hâkim olan algı nedeniyle kadınlar; cinsiyet ayrımcılığı, otoritelerinin kabul edilmemesi ve "kadından yönetici olmaz" önyargısı ile baş etmek zorunda kalmaktadır. Kadınların estetik bakış açıları ve güçlü iletişim becerilerinden daha fazla yararlanılabilmesi için okul yönetiminde cinsiyet dengesinin sağlanması önerilmektedir.