Kükürtdioksit'in (SO2) ve yaşlılığın görsel uyarılma potansiyelleri üzerine etkisi

Abstract

Yaşlılıkta oluşan komplikasyonlarda serbest radikallerin önemli rolü olduğu bir çok çalışmada gösterilmiştir. Diğer yandan; hava kirliliğini oluşturan önemli etkenler içersinde yer alan S02' nin de serbest radikal oluşumunu artırarak zararlı etkiler oluşturduğu bilinmektedir. Dolayısıyla; S02' nin değişik yaştaki bireylerin görsel sistemini nasıl etkileyebileceğinin araştırıldığı bu çalışmada 60 adet sıçan kullanılmıştır. Bu hayvanlar rastgele olarak; 1. Genç kontrol (GK) 2. Orta-yaşlı kontrol (OYK) 3. Yaşlı kontrol (YK) 4. S02 alan genç grup (GS02) 5. S02 alan orta-yaşlı grup (OYS02) 6. S02alan yaşlı grup (YS02) olmak üzere 6 gruba eşit olarak bölünmüştür. 1, 2, 3 gruplara özel bir düzenekte 6 hafta boyunca günde 1 saat filtre edilmiş atmosfer havası solutulurken, 4, 5, 6 gruplara aynı düzenekte aynı süre ve zamanda 10 ppm dozunda S02 solutulmuştur. Deneysel sürenin sonunda hayvanlardan görsel uyarılma potansiyelleri (VEPs) kaydedilmiştir. VEP kayıtlarından sonra biyokimyasal parametrelerin ölçümü için hayvanların retina, lens, beyin dokuları alınmıştır. Lens ve retinada Bakır, Çinko-Süperoksit Dismutaz (Cu, Zn-SOD) enzim aktivitesi üzerine yaşın bir etkisi yokken, SO2 alan gruplarda bu enzimin aktivitesinin yükseldiği saptanmıştır. Lens ve retinada Glutatyon Peroksidaz (GSH-Px) enzim aktivitesi yaşa bağlı olarak düşerken, S02 alan gruplarda lenste bu enzimin aktivitesi azalmış, retinada ise herhangi bir değişiklik göstermemiştir. Retina ve lenste Katalaz (CAT) enzim aktivitesi yaşa bağlı olarak bir düşme gösterirken, S02 alan gruplarda bu enzimin aktivitesinin retinada anlamlı ölçüde azaldığı, lenste ise herhangi bir değişiklik göstermediği bulunmuştur. Beyin Cu, Zn-SOD enzim aktivitesi, yaşa bağlı olarak azalmıştır. S02 alan gruplarda ise GSO2 ve OYS02 gruplarında artmıştır. GSH-Px enzim aktivitesi OYK grubunda düşük bulunmuştur. S02' nin bu enzimaktivitesini genç grupta önemli ölçüde azalttığı saptanmıştır. CAT enzim aktivitesi üzerine yaşın ve S02' nin etkisi görülmemiştir. Thiobarbitürik Asit Reaktif Ürünleri (TBARS) retinada ve beyinde YK ve OYK gruplarında GK grubuna göre, lenste ise sadece YK grubunda OYK ve GK gruplarına göre önemli ölçüde artmıştır. TBARS S02 atan gruplarda lens ve beyinde kontrollerine göre, retina da ise sadece genç grupta kontrolüne göre önemli olarak yükselmiştir. VEP komponentleri incelendiğinde; YK grubunda P3 latensinin sadece GK grubuna göre, P1f Nı tepe latenslerinin GK ve OYK gruplarına göre önemli ölçüde uzadıkları saptanmıştır. Kükürt dioksit alan gruplara göz atıldığında; GS02 grubunda P1f Nı, P2, P3, OYS02 grubunda P1r N1r N2, YS02 grubunda ise sadece P3 latenslerinin kontrollerine göre anlamlı olarak uzadığı izlenmiştir. Tepeden- tepeye genlik değerlerin dikkate alındığında; NıP2 ve P2N2 genliklerinin OYK ve YK gruplarında, GK' ya göre önemli ölçüde azaldığı görülmüştür. Kükürt dioksit alan gruplarda ise, genliklerde herhangi bir değişiklik gözlenmemiştir.