Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin söz varlığı unsurlarının anlamını bulma ve türünü belirleme durumları üzerine bir inceleme

Abstract

Bu çalışma Türkçe öğretmenlerinin, ortaokul öğrencilerinin yenilenen Türkçe Dersi Öğretim Programı'na dayanarak öğrencilerin söz varlığının anlamını ve türünü bulma durumlarını incelemek, öğretmen ve öğrenci görüşlerini tespit etmek ve anlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, nicel boyutta 2018-2019 eğitim öğretim yılında Gaziantep ilinde bulunan 4 ortaokulda öğrenim gören 160 beşinci sınıf öğrencisi; nitel boyutta ise açık uçlu soruya cevap veren 20 Türkçe öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada karma yöntem ve nicel verileri desteklemek için gömülü desen kullanılmıştır. Nicel veriler araştırmacı tarafından geliştirilen bir ölçme aracıyla; nitel veriler yarı yapılandırılmış görüşmelerle elde edilmiştir. Nicel verilerin çözümlenmesinde ise SPSS 22.0 paket program ve Mann Whitney U Testi ve Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır. Öğretmen ve öğrenci görüşmeleri kaydedilip içerik analizine tabi tutulmuş ve görüşler üst ve alt temalar altında kategorileştirilmiştir. Sonuç olarak, öğrencilerin ölçme aracındaki söz varlığı unsurlarının anlam türünü bulma oranı % 74.8; anlamını bulma oranı %61.2 olarak tespit edilmiştir. Kız öğrencilerin söz varlığı unsurlarının anlamını ve türünü belirlemede daha başarılı oldukları tespit edilmiştir. Özel okul öğrencilerinin söz varlığının anlamını bulma durumunun, devlet okulu öğrencilerine göre daha iyi olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin söz varlığının anlam türünü tespit etmede, anlamını bulmaya oranla daha başarılı oldukları gözlenmiştir. Araştırma sonuçları, belirtilen temalar altında öğretmen ve öğrencilerin görüşlerini yansıtan bulgular nitel ve nicel verilerin harmanlanmasını içermekte olup bu bulgular, Türkçe öğretmenlerinin söz varlığı öğretimine ilişkin görüşleri ve uygulamaları konusunda ipuçları sunmaktadır.