Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ve seçmen davranışlarına etkisi

Abstract

Hükümet sistemleri kendi içerisinde kuvvetler ayrılığı ve kuvvetler birliği sistemleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Kuvvetler birliği sistemleri içerisinde meclis hükümeti sistemi, mutlak monarşi ve diktatörlük ön plana çıkmaktadır. Kuvvetler ayrılığı sistemleri ise başkanlık sistemi, yarı başkanlık sistemi ve parlamenter sistem olarak sınıflandırılmaktadır. Türkiye'de 16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilen anayasa değişikliği ve 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimlerle birlikte uygulanmakta olan parlamenter sistem terk edilerek, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmiştir. Hükümet sisteminin karakteristiğine uygun olarak 13 Mart 2018 tarih ve 7102 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da değişikliğe gidilerek siyasi partilerin seçimlerde ittifaklar kurabilmelerinin önü açılmıştır. Bu araştırmanın amacı Kütahya ilinden hareketle Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine yönelik seçmen algısını ortaya koymak ve siyasi partiler arası ittifaklara yönelik seçmen algısının oy verme davranışına olan etkisini belirlemektir. Bu bağlamda birinci bölümde seçmen davranışları ve bu davranışlara etki eden faktörler, ikinci bölümde hükümet sistemleri ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasalarında hükümet sistemlerinin tarihsel gelişimi incelenmekte son bölümde seçmenlerin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile siyasi partilerin seçimlerde ittifaklar kurabilmelerine yönelik seçmen algısını belirleyebilmek amacıyla Kütahya il merkezinde gerçekleştirilen alan araştırmasına yönelik bulgulara yer verilmektedir. Nicel araştırma yöntemlerinden biri olan anket yönteminin uygulandığı çalışmada elde edilen bulgulardan ilki, seçmenlerin yarısının 7102 sayılı kanun değişikliği hakkında bilgi sahibi olduğudur. Ayrıca seçmenlerin %44.4'ü Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Türkiye için en uygun yönetim sistemi olduğunu düşünmekteyken, seçmenlerin %39,4'ü siyasi partilerin seçimlerde ittifak yapmaları nedeni ile kendi partisinin adayını ve ittifak adayını desteklemektedir.