Antalya körfezi’nde yaşayan mürekkep balığı (sepia officinalis L. 1758)’nın eşeysel olgunluk, yumurta verimi ve mevsimsel üreme özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Antalya Körfezi' nde Yaşayan Mürekkep Balığı (Sepia officinalis L. 1758)'nın Eşeysel Olgunluk, Yumurta Verimi ve Mevsimsel Üreme Özelliklerinin Belirlenmesi Olgaç GÜVEN Yüksek Lisans Tezi, Su Ürünleri Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Mehmet ÖZBAŞ Haziran 2004, 65 Sayfa Bu çalışmada Antalya Körfezi'nden 1 Eylül 2002 - 23 Mart 2004 tarihleri arasında avlanan mürekkep balığı {Sepia officinalis L.) populasyonuna ait bireylerin eşeysel olgunlaşması, fekonditesi ve üreme dönemi belirlenmiştir. Avcılığın serbest olduğu dönemde örnekler Antalya Körfezi'nde avcılık yapan trol teknelerinden, yasak olduğu dönemde ise yerel balıkçılar ile işbirliği yapılarak, bizzat uzatma ağları ile avcılık yapılarak temin edilmiştir. Eylül 2002 - Mart 2004 tarihleri arasında 490 adet birey örnek alınmıştır. Örneklerin manto boyu uzunlukları dişi bireylerde 55 - 177 mm, erkek bireylerde 45 - 170 mm arasında değişmektedir. Bireylerin vücut ağırlıkları dişi bireylerde 29.7 - 652.3 g, erkeklerde ise 16.8 - 510.8 g arasında değişim göstermektedir. Dişi ve erkek bireyler için ortalama manto boyu ve vücut ağırlığı değerleri sırası ile 105 ±1.6 mm, 174.83 ± 7.79 g ve 98.8 ±0.15 mm, 135.46 ± 5.65 g dir. Bireylerin morfolojik karakterleri vegonadların histolojik incelemesi göz önünde bulundurularak her eşey için 4 er farklı olgunluk safhası tespit edilmiştir. Olgunluk safhalarının oranı ve olgunluk indeksleri değerlendirildiğinde üreme dönemi mayıs - ağustos aylan olarak tespit edilmiştir. Türün morfolojik özellikleri göz önünde bulundurularak belirlenen eşeysel olgunluğa ulaşmada manto boyu dişi bireyler için 66 mm, erkek bireyler için 67 mm olarak bulunmuştur. Fekondite, ovidukt ve ovaryumda bulunan olgun ve ovaryumda bulunan olgunlaşma halindeki yumurtaların sayısı belirlenerek tespit edilmiştir. Örneklerde, dişi bireylerin üreme dönemi içerisinde 50 ile 543 adet arası yumurta taşıdığı saptanıştır. Bireylerin taşıdığı yumurtaların ortalama sayısı 183.2 ± 9.58 dır.