Destek eğitim odası uygulamalarının ve fiziki koşullarının incelenmesi

Abstract

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de özel gereksinimli bireylerin eğitim hayatlarını yaşıtları gibi sürdürebilmeleri için birtakım çalışmalar yapılmakta ve bireylerin topluma kazandırılmasına çalışılmaktadır. Destek eğitim hizmetleriyle birlikte sunulan kaynaştırma eğitiminin de en önemli amacı, özel gereksinimli öğrencilerin toplumla bütünleşmesidir. Türkiye'de uygulanan destek eğitim hizmetleri arasında en fazla yer verilen uygulama destek eğitim odası (DEO) uygulamasıdır. Antalya'nın Alanya İlçesi'nde yapılan bu çalışmada, DEO uygulamalarını öğretmenler ve çocuğu DEO'da eğitim alan velilerin görüşlerine göre değerlendirmek ayrıca DEO uygulamalarının fiziki koşullarını incelemek amaçlanmıştır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden bütüncül çoklu durum deseni kullanılmıştır. Veriler, görüşme ve gözlem yöntemleri ile toplanmıştır. Verilerin toplanması için araştırmacı tarafından bilgi formları ve görüşme formları geliştirilmiş, DEO standartları kontrol listesi hazırlanarak araştırmada kullanılmıştır. Araştırmada görüşmelerden elde edilen verilerin analizi betimsel analiz tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Öğretmenler DEO uygulamasını yararlı, gerekli olarak görürken, en fazla öğrenciler ve aileler açısından sorunlara değindikleri, en az ise öğretmenden kaynaklanan sorunlara değindikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bu sorunların çözümünde ailelerin daha ilgili olması, işbirliğini artırma, fiziki koşulların iyileştirilmesi, öğretmen ve ailelere eğitim verilmesi yönünde beklentilere vurgu yapmıştır. Çocuğu DEO'dan yararlanan velilerin çoğunluğu, sınıf ortamında DEO hizmeti aldığını DEO uygulamalarından memnun olduğunu ve çocuğun yararlandığını, bazı veliler çocuğunun DEO'ya gitmek istememesi, öğretmen sayısının azlığı, fiziksel yetersizlik gibi sorunlar bildirmiştir. DEO uygulamalarının yürütüldüğü DEO'ların fiziki koşullarının yetersiz, bağımsız DEO'su olmayan okullarda ise okul içindeki farklı ortamların kullanıldığı belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen veriler ışığında, DEO uygulamalarına hazırlık ve uygulama süreçlerinde hizmetlerin etkili ve verimli yürütülmesini sağlayacak ileri araştırmalar ve uygulamalara yönelik önerilere yer verilmiştir.