Küresel bağlamda ideolojilerin yeniden üretilmesinde çizgi filmlerin rolü: Family Guy, South Park ve Spongebob üzerine incelemeler

Abstract

Toplumsallaşma süreci içerisinde, çocuğun kişiliğinin oluşumunda çizgi filmlerin rolü önemlidir. Çocuğun sosyal gelişimi, aile içindeki ortamda televizyondan izleyip öğrendikleriyle belirleyici olmaktadır. Bu da çocuğun küçük yaşlarına renkli dünya ile seslenen çizgi filmler yoluyla gerçekleşir. İzlenilen çizgi filmler çoğu kez çocuğun farkında olmayarak bilinçaltına birtakım mesajlar gönderir. Bu subliminal mesajların içeriklerinin ne olduğu, nelere işaret ettiği, anlamlarının nasıl yapılandırıldığı, televizyon ve yeni medya dönüşümünde içeriğin ilişkisinin ne olduğu ve tüm bunların açığa çıkarılması bu araştırma kapsamında ele alınmıştır. Nitekim televizyon ve yeni medyanın öğretici gücüne ve yaratılan sanal gerçeklik karşısında algıya en açık varlık çocuklardır. Televizyon ve yeni medyanın eğitici ve öğretici olma özelliği medya gerçekliği ile yapılandırıldığında algı yönetiminin belirli amaçlarla gerçekleştirildiği bilinmektedir. Dünya pazarındaki güçlü ülkeler, kendi gerçekliklerini kurgulayıp yayarak medya yoluyla kendi seslerini duyurma olanağı bulmaktadır. Postkolonyal çalışmalarda yer alan kültürel emperyalizm adı altında ekonomipolitik ve sosyokültürel değerlerin çizgi filmler üzerinden çocuklara sunumundaki ortak birtakım görsel ve işitsel kodların ekranlardaki temsillerini saptamak bu çalışmada amaçlanmıştır. Buradan hareketle, ABD yapımı 3 çizgi filmde (Family Guy, South Park ve SpongeBob SquarePants) göstergebilimsel çözümleme yöntemi ışığında anlam dizgeleri ve mit yapıları içerik analizine paralel biçimde sahne sahne açıklanarak çoklu okuma modelinden karşıt okumalar yapıldığında bulgular elde edilmiştir. Araştırmanın probleminden hareketle de çizgi filmler içerisindeki anlam inşaları ortaya çıkarılarak çocukların bilinçaltına ne tür mesajlar verildiği bu çalışmanın sonucuna yansıtılmış önemli bir vurgudur. Çizgi filmlerin içerisinde yer alan unsurlar değerlendirilirken de Gerbner'ın "mutlu şiddet" ve "kültürel göstergeler" üzerine yaptığı incelemeler göz önünde bulundurulmuş ve elde edilen bulgularda kültürel değerlerin arka planında ideolojik yeniden üretimi desteklediği görülmüştür.