Kibyra odeionu

Abstract

Kibyra kenti, Burdur'un (Güney-batı Anadolu) Gölhisar ilçesinin yaklaşık 2 km batısındaki alçak tepeler üzerinde konumlanmaktadır. Bu çalışmanın konusunu kentin önemli kamu yapılarından biri olan Odeion yapısı oluşturmaktadır. Yapının antik dönemde odeion olarak isimlendirildiği, önündeki stoada bulunan mozaik yazıtlarından kesin olarak anlaşılmıştır. Bu yazıtlarda geçen ''stoanın önündeki Odeion yapısının'' ibaresi, yapının antik dönemde isimlendirilmesini oldukça açık bir şekilde sunmaktadır. Bu çalışmanın odak noktası, Odeion yapısının mimarisidir. Kazı çalışmalarından elde edilen bulgulara göre yapı, oldukça yıkıcı sonuçları olan bir yangına maruz kalmıştır. Bu yangının ardından tekrar onarılmamıştır. Ayrıca yapının skene fronsuna ait mimari ve plastik süsleme unsurları da bu yangında oldukça zarar görmüştür. Bu nedenle skene fronsun mimarisi önemli bir bölümü küçük ebatlı parçalar şeklinde ele geçen mimari buluntuların birleştirme ve tek tek ölçümleri sonucunda anlaşılabilmiştir. Uzun süren belgeleme çalışmaları sonucunda, skene fronsun iki katlı tabernakel düzenlemeleri ile dekore edildiğini anlaşılmıştır. Odeion yapısı, yarım daireyi aşkın cavea ve önündeki dikdörtgen sahne binasından oluşan bir plana sahiptir. Cavea ve sahne binası, parodos kemerleri aracılığıyla birbirine organik olarak bağlıdır. Antik dönem odeion ve bouleuterion yapılarının mimari gelişimine ilişkin incelemeler, Kibyra Odeionu'nun MS II. yüzyıl ortalarında yaygın şekilde yapılan bir odeion mimarisine sahip olduğunu göstermiştir. Mimari bezeme ve heykel tıraşlık buluntuları, yapının inşa tarihi için MS II. yüzyılın ikinci yarısını göstermiştir. Stoa yazıtlarının kesin sonuçlarına göre, MS 249-254 yılları arasında yapının stoası, yapım masrafları Kibyralı iki hayırsever kardeş tarafından üstlenilen bir mozaik ile döşenmiştir. Mozaik döşem, aynı zamanda yapının tespit edilebilen son inşa evresidir. Bunun dışında yapıyla bağlantılı bir inşa ya da onarım evresi yoktur. Yapı, MS II. yüzyılın ikinci yarısında temelden inşa edilerek Odeion işlevli olarak kullanılmıştır.