Antalya bölgesinde yaşayan Anadolu sıvacısı (Sitta Kruepei)’nin biyolojisi ile ilgili araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada Anadolu'ya özgü endemik denilebilecek bir yayılış gösteren Anadolu sıvacısının (Sitta krueperi) Antalya bölgesinde yayılışı, ekolojisi, davranış, ve kuluçka biyolojisi incelenmiştir. Buna göre; yaşlı ve aralan seyrek kızılcam, sedir, karaçam, ardıç gibi iğne yapraklı ağaçların olduğu doğal ormanlarda ve zaman zaman da bu ağaçların yanında bulunan makilerde (özellikle Querqus sp ) ve akçaağaç (Acer sp.), çınar (Platanus sp.), kavak (Populus sp.) gibi geniş yapraklı ağaçlarda nadiren de olsa gözlenmiştir. Anadolu sıvacısının yükseklik ve mevsime göre yoğunluğu incelendiğinde, yazın daha çok 1000 ile 1250 m' ler arasını, kışın ise 500 ile 750 m'ler arasını daha fazla tercih ettiği ve mevsime bağlı olarak yükseklik göçü yaptığı belirlenmiştir. Davranış biyolojisi kapsamında duruş şekilleri, türiçi ve türlerarası ilişkileri, besin arama davranışları, besin sunumu, kur davranışları ve ötüşleri incelenmiştir. Mart başında başlayan kuluçka faaliyeti Haziran sonuna kadar devam etmektedir. Yuva sandıklarında en fazla %57 oranla boyasız kontrol grubunu tercih ederken, %21'le San, % 14 ile Mavi ve %7 ile de Turuncu renkli yuva sandıklarınıkullandıkları; Yeşil renkli yuva sandıklarını ise kullanmadığı saptanmıştır. Doğal yuvalar ise daha çok kurumuş ya da bölgesel olarak kurumuş yaşlı ağaç gövdelerinin ortalama 12,7m yüksekliğindeki oyuklarda yaptığı tespit edilmiştir. Kullanılan yuva materyalinden; şerit halinde ince bitki kabuklan % 66,3, kozalak karpeli % 21,3, kıl % 5,5, tüy % 2,8, liken %2,5 ve naylon veya yün ip parçalan %1,3 oranında kullanmıştır. Toplam 15 adet yapay yuva sandığına 83 adet yumurta bırakılmış ve bunların %84'ünden (70 adet) yavru çıkışı gerçekleşmiştir. Bırakılan yumurtaların %65'inden (54 yavru) yavru uçuşu gerçekleşmiştir. Çift başına uçurulan yavru sayısı ortalama 3,6'dır. Kuluçka başarısını olumsuz yönde etkileyen faktörlerden en önemlisi; kuru ve yaşlı ağaçların kesimi, yarasa, orman yediuyuru, böcek ve yabani arı işgalleridir. Yuvadaki yavruların besinini; %33,3 oranında Coleoptera oluştururken, %20,7 küçük kurtçuklar, %13,8 Lepidoptera, % 6,9 Solucan, % 5,8 tohum, % 4,6 Homoptera, % 4,6 Karınca, % 3,4 Dermoptera, % 3,4 Diptera, % 3,3 Arachnida ve % 1,2 oranında da Hymenoptera'nın oluşturduğu olduğu tespit edilmiştir.