İmam Maturidi'ye nisprt edilen Risale Fi Ma La Yecuzu'l-Vakfu Aleyhi Fi'l-Kur'an başlıklı eserin iman-küfür anlayışı bağlamında tahlili

Abstract

İmâm Mâtürîdî, akıl-vahiy dengesini gözeten, kelâm metodunu etkili bir şekilde kullanan bu sebeple de geniş bir kesim tarafından itibar edilen önemli bir mütekellimdir. Özellikle son yıllarda onun hakkında çok sayıda çalışma yapılmış, sempozyumlar düzenlenmiştir. Yapılan çalışmalarda, ona ait olduğu kesin olan ve günümüze ulaşan iki eseri Kitâbü't-Tevhîd ve Te'vilâtü'l-Kur'ân zikredilmektedir. Bu ikisinin dışında kendisine nispet edilen farklı eserlerden de söz edilmektedir. Bunlardan biri de Risâle fî mâ lâ Yecûzü'l-Vakfü Aleyhi fi'l-Kur'an isimli risâledir. Mâtürîdî'ye ait olduğunu bildiren bir ifade ile başlayan Risâle'de, Kur'ân'da elli altı yerde kasten yapılan vakf sebebiyle okuyucu tekfir edilmektedir. Eserin içeriği Mâtürîdî'nin iman-küfür konusundaki fikir ve görüşleri dikkate alınararak değerlendirilmiştir. Ayrıca Risâle'de yer alan durakların bulunduğu âyetler Te'vilâtü'l-Kur'ân'dan incelenmiş, adı geçen eserde ilgili yerlerde yapılması yasak ve yapıldığında okuyucunun tekfir edilmesi gerektiğine dair herhangi bir bilgi ve açıklama bulunamamıştır. Risâle'nin içerdiği hükümlerin Te'vilâtü'l-Kur'ân'da mevcut olmaması ve Mâtürîdî'nin iman-küfür konusundaki görüşleri dikkate alındığında Risâle'nin ona ait olma ihtimalinin geçerliliğini kaybettiği söylenebilir.