Türkmen Türkçesi ile Çağatay Türkçesinin karşılaştırmalı söz varlığı

Abstract

Tarihte Çağatay Türkçesi, geniş coğrafyalara yayılarak Türkmenlerin yaşadıkları bölgelerde de kullanılmış bir yazı dili olmuştur. Türkmen Türkçesinin, diğer Oğuz lehçelerinin konuşurlarına göre doğuda yer alması, onun dil özellikleri bakımından etkilenmesine neden olmuştur. Bu çalışmada, Çağatay yazı dilinin söz varlığı, çeşitli eserlerden derlenerek günümüzdeki Türkmenistan Türkmen Türkçesindeki söz varlığı ile karşılaştırılmıştır. Çağatay dönemine ait on iki eser taranarak günümüz Türkmen Türkçesinde yaşayan sözcükler tespit edilmiştir. Çalışmamızın amacı, tarihi bir yazı dili olan Çağatay Türkçesi ile çağdaş bir dil olan Türkmen Türkçesinin söz varlığı karşılaştırmak ve günümüz Türkmen Türkçesinde bu söz varlığını izah etmektir. Çalışmamız; Giriş, Karşılaştırmalı Söz Varlığı ve Sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Çağatay Türkçesinden, kullanıldığı dönem hakkında bilgilerden ve Türkmen Türkçesiyle olan durumu izah edilmiştir. Bu bölümde, Türkmen Türkçesinin gelişiminden, Çağataycanın ve Türkmencenin belirleyici lehçe özellikleri aktarılmıştır. Bu bölümden sonra Karşılaştırmalı Söz Varlığı başlığında iki lehçe arasındaki söz varlığı karşılıklı olarak incelenmiştir. Sonuç bölümünde, yaptığımız karşılaştırmalı söz varlığı çalışmamızdan elde ettiğimiz bilgiler doğrultusunda iki lehçe arasındaki ses özelliklerinin ve ses değişimlerinin değerlendirilmesi yapılmıştır.