Antalya ili merkez ilçe zeminlerinin coğrafi bilgi sistemlerinden yararlanılarak geoteknik mikrobölgelendirilmesi

Abstract

Türkiye deprem kuşağı haritasında ikinci derece deprem bölgesinde bulunan Antalya ili, merkez ilçeleri olan Muratpaşa, Konyaaltı, Kepez ve Döşemealtı ilçeleri aynı zamanda yapı ve nüfus yoğunluğu en fazla olan ilçelerin başında gelmektedir. Çalışma, ilçe belediyeler sınırı içerisinde yapılmış olan arazi ve laboratuvar deneylerine dayalı zemin etütleri ile bu bölgelerin jeolojik yapısı üzerine yapılan çalışmalar ve bölgenin deprem geçmişinden yararlanarak, bu bölgelere ait Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) tabanlı mikrobölgeleme amacını taşımaktadır. Çalışma alanı içerisinde IDW (Inverse Distance Weighted) ve Kriging yöntemleri kullanılarak 15 metre derinliğe kadarki zemin cinsleri, taşıma gücü, kayma dalgası hızları ve zemin hakim periyot haritaları oluşturulmuştur. Aynı zamanda farklı zemin parametrelerinin korelasyonlarıyla da taşıma gücü – zemin hakim periyot, kayma dalgası hızı – zemin cinsi haritaları da oluşturulmuştur. Oluşturulan haritalardan yararlanarak her ilçe için rezonans riski en yüksek olan bölgeler belirlenmiş, en riskli bölgelerdeki sondaj noktalarının, 6,4 büyüklüğündeki bir senaryo depremin parametrelerinden yararlanarak, spektral ivme – periyot grafikleri Deepsoil programından bulunmuştur. Zemin hakim periyotları belirlenen bu noktalardaki yapıların kat adedine bağlı yapı hakim periyotlarıyla karşılaştırılıp rezonans sonucu karşılaşacağı maksimum gerilme diyagramları oluşturulmuştur. Bu sebeple, özellikle 2000 yılı öncesinde yapılan, yapısal olarak eski ve yoğun nüfuslu yerleşim bölgelerinde mikrobölgeleme haritalarından yararlanarak riskli bölgelerin tespit edilmesi, kentsel dönüşüm projelerinin planlama aşamasında ve yerleşimin az olduğu ya da yeni başladığı bölgelerde de bu ve benzeri çalışmaların dikkate alınarak daha sağlıklı yapılaşma imkanları sağlamalıyız.