Sarısu-Kemer (Antalya) arasındaki jeolojik yapıların olası mühendislik problemleri üzerindeki etkisi

Abstract

Antalya ili Sarısu- Kemer arasındaki jeolojik yapıların olası mühendislik problemleri üzerine etkilerini araştırmak için yapılan bu çalışmada, karayolları ve çevresinde bulunan şevler incelenmiştir. Bu şevlerin süreksizlik özellikleri incelenerek, duraylılıkları kinematik analizlerle belirlenmiştir. Çalışma alanında yer alan birimler Prekambriyenden günümüze kadar oluşmuş olan kayaç birimlerinden meydana gelmektedir. Bu kayaç birimleri allokton yapı göstermekte olup bunlar Antalya Nap'ları veya Antalya Birlikleri olarak adlandırılmaktadır. Antalya Nap'ları alttan üste doğru; Çataltepe Nap'ı, Alakırçay Nap'ı, Tahtalıdağ Nap'ı, ve Tekirova Ofiyolit Nap'ından meydana gelmektedir. Bu birimlerin üstünü Tersiyer-Kuvaterner yaşlı çökeller örtmektedir. Süreksizliklerin ölçüldüğü şevler genellikle Tahtalıdağ Nap'ı ve Tekirova Ofiyolitleri içerisindeki Kırkdirek formasyonunda yer almaktadır. Çalışma alanında yer alan kaya kütlelerinde; süreksizlikler genellikle yakın, orta ve yer yer geniş aralıklı, genellikle dolgusuz ve yer yer kısmen dolgulu, orta geniş, orta dar, dar açıklığa sahip, 2, 3 ve 4 pürüzlü- dalgalı, orta- yüksek devamlılığa sahip kaya kütleleri olarak sınıflandırılmıştır. İnceleme alanında yer alan kaya birimlerini oluşturan yamaçlarda, olası kinematik kontrollü şev duraysızlıklarının belirlenebilmesi için dört lokasyonda kinematik analizler yapılmıştır. Buna göre 1, 2 ve 3 nolu şevlerde süreksizlik denetimli herhangi bir duraysızlık beklenmemektedir. Diğer lokasyonlarda yer alan şevlerde ise; 4, 5 ve 7 nolu şevlerde düzlemsel kayma, 6, 8 ve 11 nolu şevlerde düzlemsel ve kama türü yenilme, 9 ve 10 nolu şevlerde sadece kama türü yenilmenin olabileceği belirlenmiştir. Dördüncü lokasyonda yer alan 12 nolu şev yüzeyinde ise 55/028 duruşlu fay düzlemi boyunca düzlemsel bir yenilmenin meydana geldiği belirlenmiş ve bu yenilmenin nedenleri ve sonuçları incelenmiştir. Bu çalışmada kinematik analizler sonucunda düzlemsel ve kama türü duraysızlıkların gelişebileceği olası şev yönelimleri ve lokasyonlar belirlenmiştir. Bu değerlendirmeler 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 ve 11 şevlerin duraysız olduklarını göstermiştir. Şev eğim açılarının mevcut eğim yönü değiştirilmeden sırasıyla; 650, 460, 770, 360, 530, 600, 710, 680 ye düşürülmesi ile süreksizliklere bağlı duraysızlık problemlerinin ortadan kalkacağı tespit edilmiştir. 12 nolu şev yüzeyinde görülen düzlemsel kayma türündeki duraysızlığın ise KD yönünde kayma oluşturduğu, bu kaymanın şev yüzeyi ile aynı konuma sahip 58/028 duruşlu normal fay düzlemi olduğu belirlenmiştir.