İlköğretim ikinci kademe öğrencileri için matematik öz-bildirim envanterinin geliştirilmesi ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı ilköğretim ikinci kademede öğrenim gören öğrenciler için matematik okur-yazarlığı ile ilgili algılanan görev değeri ve beklenti inançlarını ölçen Matematik Öz-Bildirim Envanteri (MÖBE) geliştirmektir. Bu Matematik Öz-Bildirim Envanterinde başarı güdüsüne dayalı beklenti değer kuramı temel alınmıştır. İlk uygulamada (n = 1258), Matematik Öz-Bildirim Envanteri için 33 madde oluşturulmuş ve açıklayıcı faktör analizi yapılmıştır. Bulgular, başarı ile ilgili inançların dört farklı görev değeri faktörü (ilgi, kullanışlılık, başarı ve kişisel değer) ve beklenti inancına (başarı beklentisi) ayrıldığınıgöstermiştir. İkinci uygulamada (n = 1283), doğrulayıcı faktör analizi bulguları, analiz ile ilgili birkaç modifikasyon yapılmasını önermiş ve revize edilmiş modelde kabul edilebilir uyum sağlanmıştır. Ayrıca araştırmada birleşme, ayrışma geçerliği ve güvenirlik analizi değerleri incelenmiştir. Birleşme geçerliğine bakmak için yapı geçerliği, yapı güvenirliği ve açıklanan varyans oranı hesaplanmış ve bulgular yapı geçerliği, güvenirliği ve açıklanan varyans oranının genel olarak gerekli kriterleri sağladığını ortaya çıkarmıştır. Bütün faktörlerdeki ayrışma geçerliği yeterli kriterlerin üzerindedir. Güvenirlik analizi ile ilgilideğerler Matematik Öz-Bildirim Envanterinin tatmin edici ve iyi bir iç tutarlılığa sahip olduğunu göstermektedir. Bulgulara göre ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin MÖBE puanları cinsiyete göre farklılık göstermemesine rağmen öğrencilerin MÖBE puanları sınıf seviyesine göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Ayrıca ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin MÖBE puanları seviye belirleme sınavı puanları (SBS) ve karne başarı puanı arasında pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Araştırma bulguları Matematik Öz-Bildirim Envanteri'nin Türkiye'de yaşayan ilköğretim ikinci kademede öğrenim gören öğrenciler içingeçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Matematik Öz-Bildirim Envanteri başarı güdüsüne dayalı beklenti-değer kuramını temel alarak öğrencilerin başarı ile ilgili inançlarını inceleyen araştırmalarda kullanışlı bir araç olarak hizmet verebileceği düşünülmektedir.