Dijital kütüphanelerde veri madenciliği uygulamaları : Akdeniz Üniversitesi Merkez Kütüphanesi örneği

Abstract

Veri madenciliği, dijitalleşme sürecinde ortaya çıkan veri yığını içerisinden elde edilen sağlıklı bilgilerin, belirli işlemlerden geçirilerek karar vericiler için önemli bulguların ortaya konulmasını sağlayan bir süreçtir. Bu çalışmada kütüphanelerde oluşturulan veri yığınlarının arasından veri madenciliği tekniği ile elde edilebilecek bulgulara örnekler verilmiştir. Bu işleyiş içerisinde hangi adımların takip edilmesi gerektiği konusu üzerinde durulmuş, uygulama aşamasında Akdeniz Üniversitesi Merkez Kütüphanesi veritabanı üzerinde çalışmalar yapılmıştır.Çalışmanın ilk bölümlerinde veri madenciliği kavramı üzerinde durulmuş ve bilimsel açıdan özellikleri anlatılmaya çalışılmıştır. Veri madenciliği sürecinin önemli bir bölümünü oluşturan veri hazırlık aşaması, detaylarıyla ortaya konulmuştur. Yine veri madenciliği araçları sayesinde dijital kütüphanelerde yapılan çalışmalar ile bu sürecin kütüphanelerde nasıl işlemesi gerektiğine dair bulgular bölüm sonunda paylaşılmıştır. Veri madenciliği sürecinde kullanılan modellemeler ve algoritmalar detaylı bir şekilde açıklanmış, kullanım alanları hakkında bilgiler verilmiştir.Uygulama bölümü kütüphane içi kullanıcı ve yayın bilgileri yardımıyla yayın ödünç sirkülâsyonu verileri üzerinde çeşitli modellemeler uygulanmıştır. Modellerin kurulmasından önce veriler üzerinde ciddi bir ön-işleme süreci gerçekleştirilmiş, veriler analizler için en uygun duruma getirilmiştir. Birliktelik ve kümeleme modellerinde Apriori ve TwoStep algoritmaları uygulanmış ve kütüphane karar vericilerine yardımcı olabilecek anlamlı veriler elde edilmeye çalışılmış, grafiklerle zenginleştirilmiştir.