4-12 aylık bebeği olan babaların, babalık rolü algısı ile bebek bakımına katılımı arasındaki ilişki

Abstract

Araştırma, 4-12 aylık bebeği olan babaların, babalık rolü algısı ile bebek bakımına katılımları arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla kalitatif ve kantitatif yöntem birlikte kullanılarak kesitsel ve tanımlayıcı olarak yapılmıştır.Araştırmanın örneklemini 2 ve 11 no'lu sağlık ocaklarına bağlı mahallelerde oturan ve 4-12 aylık sağlıklı bebeği olan 260 baba oluşturmuştur. Araştırmada babalara sosyo-demografik soru formu (Ek 4), ?Babaların Bebek Bakımına Katılım Soru Formu? (Ek 5), ? Babalık Rolü Algı Ölçeği? (Ek 6) uygulanmış ve babalık algılarını ve bebek bakımına katılımlarını etkileyen faktörleri belirlemek üzere Bireysel Derinlemesine Görüşme Formu (BDG) (Ek 7) yapılmıştır.Araştırmada sayı ve yüzde, ikili gruplarda Bağımsız Gözlemler Arası T Testi (Independent Samples T Testi), ikiden fazla grubun karşılaştırılmasında Tek Yönlü Varyans Analizi (One-Way ANOVA), gruplar arasındaki istatistiksel anlamlılığın hangi gruptan kaynaklandığının belirlenmesinde ise En Küçük Fark Testi kullanılmış, Babaların, Bebek Bakımına Katılımları ile Babalık Algıları arasındaki ilişkiyi saptamak üzere korelasyon analizi yapılmıştır. BDG verilerinin değerlendirilmesinde ise İçerik Analizi Yöntemi kullanılmıştır.Araştırma verilerine göre babaların bebek bakımına katılım düzeyleri ortalamanın biraz üstündedir (ortalama=3.01). Babalar bebeklerinin fiziksel bakımına en az (ortalama=2.49), ilgi ve oyun aktivitelerine ise en yüksek katılım (ortalama=3.93) gösterdiklerini belirtmişlerdir. Babaların Babalık Rolü Algı Ölçeği'nden aldıkları puanlar da ortalamanın üzerinde olup (ortalama=3.71), babalık algılarının olumlu olduğunu göstermektedir. Babaların yaşadıkları sağlık ocağı bölgesi, eğitim durumu, işi, doğdukları yer, eşlerinin eğitim durumu ve işi, sahip olunan çocuk sayısı ve bebeğe ayrılan zaman babaların bebek bakımına katılımları ve babalık rolü algıları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı değişkenler olarak saptanmıştır (p<0.05). Babaların, babalık rolü algısı ile bebek bakımına katılımı arasında pozitif yönde (r=0.732) ve güçlü (p=0.01) bir ilişki olduğu belirlenmiştir.BDG'lerden elde edilen verilerin içerik analizi sonucunda babaların; ilgili olanları ?iyi? baba, ilgisiz olanları ise ?kötü? baba olarak niteledikleri, çoğunun babalık için kendilerine model aldıkları herhangi bir kişinin olmadığı, yaygın olarak eşlerinin işi olduğunda, istediklerinde ve hafta sonu bebeklerinin bakımına katıldıkları ve bebek baktıkları için çevreden gelen tepkileri önemsemedikleri, en fazla bez değiştirirken zorlandıkları saptanmıştır.