İlköğretim okullarının etkililik düzeyleri ile örgüt sağlığı arasındaki ilişki

Abstract

İlköğretim Okullarının Etkililik Düzeyleri İle Örgüt Sağlığı Arasındaki İlişki adlı bu çalışmada, ilköğretim okullarının etkililik düzeyleri ile örgüt sağlığı arasındaki ilişki belirlenmeye çalışılmıştır.Çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2008?2009 Eğitim Öğretim Yılında Antalya il merkezini oluşturan Muratpaşa, Konyaaltı ve Kepez ilçeleri sınırları içinde yer alan 129 devlet ilköğretim okullarında görev yapmakta olan 369 yönetici, 3980 ilköğretim okulu öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmada 88 ilköğretim okulu yöneticisi anketi ile 338 ilköğretim okulu öğretmeni anketi değerlendirmeye alınmıştır. Veri toplama aracı olarak Balcı (2007) tarafından geliştirilen Etkili Okul Anketi ve Akbaba (1997)'nın geliştirmiş olduğu Örgüt Sağlığı Ölçeği kullanılmıştır. Üç bölümden oluşan ölçme aracının birinci bölümünde kişisel bilgilere, ikinci bölümünde etkililik ile ilgili maddelere, üçüncü bölümünde ise örgüt sağlığına ilişkin maddelere yer verilmiştir. Etkili Okul Anketi'nin güvenirliği (Cronbach's Alpha) ,77; Örgüt Sağlığı Ölçeği'nin güvenirliği ise ,81 olarak bulunmuştur.Ölçme aracında Likert tipi beşli derecelendirme ölçeği kullanılmıştır. Anlamlılık testlerini tümünde p?,05 düzeyi esas alınmıştır. Verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, pearson korelasyon katsayısı, çoklu doğrusal regresyon analizi, parametrik testlerden ilişkisiz örneklemler için t-testi, ilişkisiz örneklemler için tek faktörlü varyans analizi ile parametrik testlerin varsayımlarının karşılanamaması durumunda parametrik olmayan testlerden Mann Whitney U testi ve Dunnet's C testleri kullanılmıştır.İlköğretim okullarının etkililik düzeylerine ilişkin hem öğretmen hem de yönetici görüşleri okul ortamı, okul yöneticisi, öğretmenler ve öğrenciler boyutlarında yüksek çıkmasına karşın, veliler boyutunda yönetici görüşleri yüksek çıkarken, öğretmen görüşleri düşük çıkmıştır. Bununla beraber etkili okulun bütün boyutlarında yönetici ve öğretmen görüşleri, yöneticiler lehine anlamlı bir biçimde farklılaşmaktadır. Başka bir anlatımla yöneticiler okulu öğretmenlere göre daha etkili bulmaktadırlar.İlköğretim okullarının sağlık düzeylerine ilişkin hem öğretmen hem de yönetici görüşleri örgütsel liderlik, çevresel etkileşim, örgütsel kimlik, örgütsel bütünlük ve örgütsel ürün boyutlarında yüksek çıkmakla birlikte yönetici görüşleri lehine anlamlı bir farklılık da mevcuttur. Başka bir ifadeyle yöneticiler okulların örgüt sağlığı düzeyini öğretmen görüşlerine göre daha yüksek bulmaktadırlar.İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin görüşlerine göre örgütsel etkililik ile örgüt sağlığı arasındaki tüm korelasyonların anlamlı, tüm ilişkilerin pozitif yönlü olması örgütsel etkiliğin örgüt sağlığının çok önemli bir yordayıcısı olduğu sonucunu doğurmaktadır.