Örgütlerde engellenme duygusu: konaklama işletmelerinde çalışanlar üzerine bir araştırma

Abstract

Engellenme? bir amacın gerçekleşmesi için bireyin yöneldiği doğrultuda bir engelin bulunması nedeniyle ihtiyacın karşılanamaması durumuna denir. Engellenmeyi başlatan durum, ihtiyacın karşılanmaması ya da ertelenmesidir. İhtiyacı karşılanmayan birey ise hayal kırıklığı ile birlikte engellenme hisseder. Çalışma hayatında bu duygu iş tatmini açısından büyük önem taşımaktadır. Hizmet sektöründe çalışanların psikolojik durumlarının müşteri memnuniyetini beraberinde getirdiği düşünülürse bu önem konaklama işletmeleri açısından daha da artmaktadır.Bu çalışmanın amacı; genel olarak engellenme kavramını açıklayarak örgütlerde hangi koşullarda engellenmenin ortaya çıktığını, çalışanların engellenme durumunda neler hissettikleri ve ne tür tepkiler verdiklerini ortaya koymak ve bu duygunun iş tatminine nasıl yansıdığını araştırmaktır.Engellenme duygusu çalışanların iş hayatlarını, motivasyonlarını ve tatmininin etkileyen önemli bir faktördür. Literatürde genel olarak engellenme duygusunun psikolojik boyutları ile ilgili çalışmalar olmasına rağmen, örgütsel boyutta çok az çalışmaya rastlanmaktadır. Çalışma, bu yönüyle literatüre yapacağı katkı bakımından önem taşımaktadır.Çalışmanın kapsamında öncelikle engellenme kavramı açıklanacak ve genel anlamda engellenmenin nedenleri, engellenme türleri, engellenmeyle başa çıkma yollarına yer verilmiştir. Daha sonra örgüt içerisinde engellenme duygusunun kaynakları, etkileri ve çalışanların engellenmeye karşı geliştirdikleri reaksiyonları incelenmiştir. Araştırma kısmında ise; Suzy Fox ve Paul Spector (1999)'ın ?A model of work frustration-aggression? adlı çalışmasında yer alan anket kullanılmıştır. Ankette yer alan ölçekler ise şöyle sıralanmaktadır: durumsal baskı ölçeği (13 madde), engellenme ölçeği (3 madde), iş tatmini ölçeği (3 madde), iş tepkileri ölçeği (27 madde). Anket çalışması, Antalya'da 4 adet 5 yıldızlı otele sahip olan bir zincir işletmesi ve 4 adet bağımsız 5 yıldızlı konaklama işletmesinin çalışanlarına uygulanmıştır. Daha sonra elde edilen veriler SPSS aracılığıyla analiz edilerek çıkan sonuçlara göre önerilerde bulunulmuştur.