Abstract:
Bu çalışma Türkiye'de kullanılan ortaöğretim İngilizce ders kitaplarındaki okuma metinlerinde tematik yapı ve bağdaşıklık araçlarının kullanımını incelemeyi amaçlamıştır. Çalışmanın esas hedefi, 4 İngilizce ortaöğretim eğitim kitabındaki okuma parçalarında tematik yapı düzeninin ve bağdaşıklık araçlarının mevcutsa varlığını sunmaktır. Araştırma desenini nitel analiz metotlarından doküman analizi oluşturmuştur. Okuma metinlerindeki tematik yapı düzenlerini ve bağdaşıklık araçlarını (gönderim, eksiltili anlatım, yer değiştirme, bağlaçlar ve kelime bağdaşıklığı) incelemek için Halliday ve Hasan'ın bağdaşıklık araçları sınıflandırması (1976) ve Danes'in (1974) tematik yapı düzenleri sınıflandırmasından yararlanılmıştır. Bu araştırma, her bir ders kitabındaki okuma parçalarında bağdaşıklık ve tematik yapı düzenleri bakımından benzerlik ve farklılıkları ortaya koymuştur. Dil bilgisi açısından kullanılan bağdaşıklık araçlarının kelime bağdaşıklık araçlarından daha fazla kullanıldığı açığa çıkmıştır. Tematik yapı bakımından en fazla kullanılan tema türünün her kitapta aynı olduğu ortaya çıkmıştır. Bağdaşıklık araçları bakımından, yer değiştirme ve eksiltili anlatım en az kullanılırken kelime bağdaşıklığı kullanımı bir ders kitabının dışında en fazla olarak tespit edilmiştir. Araştırma bulguları ışığında, dil materyallerinin hazırlık sürecinde metinlerin bağdaşıklığının bilinçli olarak dikkate alınmamış olabileceği yorumu yapılabilir. Bağdaşıklık konusunda yapılacak diğer çalışmalar, yabancı dil olarak İngilizce öğrenen öğrencilerin hem okuma hem de yazma becerilerini dolaylı yönden geliştirebilir.
