Çocuklarda şikayet ediminin kullanımına ilişkin görünümler

Abstract

Bu araştırmada okulöncesi eğitimi alan 5-6 yaş aralığındaki çocukların şikayet etme edimlerine ilişkin başvurdukları stratejilerin belirlenmesi ve çocukların şikayet edimi strateji seçimlerinde yetişkinlerle ayrışma düzeyinin saptanması amaçlanmıştır. Tarama modelinde yapılan araştırmanın katılımcıları iki farklı gruptan oluşmaktadır. Birinci grup, okulöncesi eğitim kurumlarında eğitim almakta olan 5-6 yaş aralığındaki 110 öğrenciden oluşmaktadır. İkinci grup ise Türkçede ve Türk kültüründe şikayet edimi için kullanılan stratejileri belirlemek için araştırmaya dahil edilen 110 yetişkinden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri uzman görüşleri doğrultusunda belirlenen ve on iki maddeden oluşan Söylem Tamamlama Testiyle toplanmıştır. Çocuklar için hazırlanan Söylem Tamamlama Testindeki maddeler yetişkinlere de uyarlanmıştır. Bu yolla çocuklar ve yetişkinler aynı söylem koşullarının oluşturulduğu bağlamlar içinde şikayet edimi kullanmıştır. Verilerin toplanması çocuklarla yüz yüze görüşmeler yoluyla, yetişkinlerle de yazılı form aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde öncelikle çocukların ve yetişkinlerin verdiği yanıtlar iki uzman tarafından değerlendirilmiş ve verdikleri yanıtların hangi stratejide olduğu belirlenmiştir. Daha sonra çocukların ve yetişkinlerin strateji seçimlerinin sıklık ve oran hesaplamaları yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar çocukların aynı bağlamda yetişkinlerden farklı şikayet edimi stratejilerine başvurduğunu ortaya koymuştur.