11 Eylül sonrası Amerika Birleşik Devletleri’nin güvenlik algısının Ortadoğu’ya yansımaları

Abstract

Çalışmamızdaki söz konusu güvenlik kavramı, idrak etme ve kapsam boyutlarıyla güvenlik anlayışı ve bu anlayıştaki değişim ile, Ortadoğu coğrafyasındaki tehditler ve fırsatlar karşında ABD'nin bunları değerlendirmek ya da bunlardan korunmak için gerçekleştirdiği faaliyetler incelenmektedir. Ortadoğu ülkeleri ve ABD arasındaki ilişkilerin başladığı günden itibaren 11 Eylül olaylarının ve ayrıntılı olarak sonrasının ele alındığı, bu çalışmanın ana temasını ve kapsamını, ABD'nin dış politikası ve bu bağlamda oluşturulan güvenlik politikaları doğrultusunda Ortadoğu coğrafyasındaki, terörle mücadele, silahlanmayı önleme (nükleer tehditler), bölgeye barış ve demokrasi getirme gibi gerekçelerle askeri ve diplomatik eylemlerin incelenmesi oluşturmaktadır. Uluslararası ilişkiler disiplininde, 11 Eylül sonrasında güvenlik algılaması değişmiş, iki kutuplu sistemden tek kutupluluğa geçilmesi ile ABD, tek süper güç olarak dünya siyasetine artan ağırlığını koymaya başlamıştır. Son yüz yılda Ortadoğu coğrafyasında petrolün bulunması ile birlikte, bölgedeki petro-doların hakimiyetini ele geçirme gayesi büyük güçlerin dikkati çekmiştir. Böylece en büyük küresel güç olan ABD'nin bu bölgede nüfuz alanı yaratmasından daha doğal bir şey yoktur. Bu doğrultuda üç bölümden oluşan çalışmamızın ilk bölümünde güvenlik kavramının mevcudiyeti ve bu alanda yapılan bilimsel çalışmalar incelenmiştir. İkinci ve üçüncü bölümde ise, ABD'nin 11 Eylül saldırılarına karşı toplumsal ve siyasi tutumları ve bu saldırılara karşı Ortadoğu'da yaptığı dış politika hamleleri analiz edilmiştir.