Sağlıkta dönüşüm programı uygulamalarının, kamu hastanelerinde çalışan personelin istihdam ve ücretlendirme açısından çalışma koşullarına olumsuz etkilerini anlamaya yönelik çalışma

Abstract

Sağlıkta Dönüşüm Programı (SDP), Türkiye sağlık sistemine neoliberal politikalar ekseninde önemli yapısal değişiklikler ve düzenlemeler getirmiş olması nedeniyle bir dönüm noktası özelliği taşımaktadır. Neoliberal zeminde gerçekleşen reformlar, kamu tarafından sunulan sağlık hizmetlerini piyasalaştırmıştır. Sağlık çalışanlarının koşulları, sağlık sisteminin içinde sosyal ve ekonomik yapının dönüşüm etkilerinden uzak kalamayacaktır. Sağlık işgücünün kadrolu istihdam biçimi, sözleşmeli istihdam biçimine doğru değişmiş, güvencesiz ve birbirinden farklı birçok kadro ortaya çıkmıştır. Sağlık çalışanlarının ücretlendirme biçimlerindeki düzenlemelerle performansa dayalı ücretlendirme uygulaması getirilmiş, hasta merkezli anlayış kaybolmuş, müşteri anlayışı ortaya çıkmıştır. Bu araştırmanın amacı, SDP düzenlemeleri ile kamu hastanelerinde çalışan sağlık iş gücünün çalışma koşullarına istihdam biçimleri ve ücretlendirme açısından yansıyan etkilerin, nitel alan araştırması ile saptanmasıdır. Meclis tutanakları, Sağlık-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi (SASAM) ve Türk Tabipler Birliği (TTB) yayın ve raporlarından oluşan dokümanların analizi yapılmıştır. SDP'nin istihdam ve ücretlendirme açısından kamu hastane çalışanlarının çalışma ortamına etkisi "yetersiz istihdam", "farklı statülerde istihdam" ve "performansa dayalı ücretlendirme" kategorilerinde incelenmiştir. Araştırma sonucunda, SDP'nin hekimin değersizleşmesi, tükenmişlik, şiddet, örgütsel adaletsizlik, hekimlerin işçileşmesi, gelir güvencesizliği, iş barışının bozulması vb. olumsuz sonuçları olduğu tespit edilmiştir.