Babanzade İsmail Hakkı Bey’in gözünden Osmanlı devleti’nin iç ve dış politikası (1908-1913)

Abstract

Babanzade İsmail Hakkı Bey, Meşrutiyet'in ikinci kez ilanından önce İkdam gazetesinde gazetecilik hayatına başlamıştır. 1908'de Meşrutiyet ilan edilip, kanunuesasî yeniden yürürlüğe girince, ülkede oluşan değişim havasından İsmail Hakkı Bey de etkilenmiştir. 13 Ağustos 1324 (26 Ağustos 1908)'te İkdam gazetesinden Tanin gazetesine geçerek ilk makalesini yazmış, İttihat ve Terakki Fırkası'nın ideolojisine yazılarında katkı vermeye başlamıştır. 1908'den, hayatını kaybettiği 1913 yılına kadar Tanin'de makalelerini kaleme alan İsmail Hakkı Bey, çoğunlukla dış politika konuları olmak üzere iç politikada da meydana gelen gelişmeleri değerlendirmiştir. İsmail Hakkı Bey'in diğer bir yönü de siyasetle aktif olarak uğraşmış olmasıdır. 1908 seçimlerinde Bağdat gibi önemli bir şehirden milletvekili seçilmiştir. Genç yaşta hem milletvekilliği hem gazetecilik hem de Mülkiye Mektebi'nde hocalık yapmış olması, onun çok yönlü bir kişiliğe sahip olduğunu göstermektedir. Ayrıca siyasi hayatta gösterdiği performans gerek partide gerek halk nezdinde İsmail Hakkı Bey'in itibarını yükseltmiş ve 1911'de Maarif Nazırlığı (Milli Eğitim Bakanlığı) görevine getirilecek kadar başarılı görülmüştür. Osmanlı Devleti'nde Meşrutiyet'in ilanından sonra yaşanan, Bosna-Hersek, Bulgaristan ve Girit krizlerini yakından takip eden İsmail Hakkı Bey, Trablusgarp ve Balkan Savaşları ile ilgili de önemli değerlendirmelerde bulunmuştur. Bunun dışında Avrupa'da ve dünyada meydana gelen gelişmeleri yakından takip etmiştir. İç politik gelişmeler de makalelerinde olayların önemine göre yer bulmuştur. Bu çalışmada, İsmail Hakkı Bey'in Tanin gibi Türk basın hayatında önemli bir yer tutan gazetede yazdığı makalelerden hareket edilerek, Osmanlı Devleti'nin 1908-1913 yılları arasında geçirdiği iç ve dış politik gelişmeleri ve dünyada yaşanan olayları ortaya koymak amaçlanmıştır.