Bazı biber (Capsicum annuum L.) genotriplerinin farklı androgenesis yöntemlerine verdiği tepkiler üzerine bir araştırma

Abstract

Bu araştırmada sivri ( Lumbard RZ F1) ve üç burun ( Üç burun F1) olmak üzere 2 tane ticari biber çeşidinden haploid ve DH bitki elde edebilmek için anter kültürü ve shed mikrospor kültür yöntemi kullanılmıştır. Biber çeşitlerinde uygun anter gelişim aşamasını belirlemek amacıyla tomurcuklar kendi aralarında morfolojik görüntüsü dikkate alınarak sınıflandırma işlemi yapılmıştır. Daha sonra uygun mikrospor aşamasının belirlenmesi amacıyla sınıflandırılan tomurcuklar ethidium bromid (EtBr) boyama tekniği kullanılarak boyama işlemi yapılmış ve floresan mikroskobunda gözlemlenmiştir. Uygun aşamadaki anterler biber tomurcuğundan ayrılarak anter kültürü tekniği için içerisine +0,1 mg/I BAP + 4 mg/l NAA +15 mg/l AgNO₃ +2,5 g/l aktif kömür ilave edilmiş ve pH 5,7-5,8'e ayarlanmış MS besin ortamında kültüre alınmıştır. Kültüre alınan anterler önce +35 0C karanlıkta 48 saat inkübatörde tutulmuş ve sonra +25 0C olan büyüme odasında 33 gün karanlıkta bekletilmiştir Biber tomurcukları kültüre alındıktan 35 gün sonra hormonsuz MS ortamına transfer edilmiş ve +25 0C'de 16 saat aydınlık, 8 saat karanlık olacak şekilde 3000 lüks aydınlatmaya sahip olan büyüme odasında kültüre alınmıştır. Araştırmada kullanılan diğer bir yöntem ise shed mikrospor yöntemidir. Bu yöntemde uygun aşamadaki biber tomurcukları toplandıktan sonra + 4 0C'de 24 saat ön uygulama yapılmıştır. Ön uygulama yapılan tomurcuklardan ayrılan anterler NN ortamına ilave edilen +%2 maltoz +2,5 μM zeatin +5 μM IAA+ %1 Aktif kömür ve 6 g/l agar'la oluşturulan besin ortamına yerleştirilmiştir. Daha sonra anterlerin üzerine NN ortamına +%2 maltoz eklenerek oluşturulan sıvı katmanla kapatılmıştır. Kültür ortamında kullanılan yarı katı-yarı sıvı olan besin ortamının da pH' sı 5, 7- 5,8 olarak ayarlanmıştır. Shed mikrospor kültürüne alınan anterler +4 0C'de karanlıkta bir hafta muhafaza edilerek soğuk ön uygulamasına maruz bırakılmıştır. Soğuk ön uygulamasından sonra ise anterler +27 0C'de mikrosporlardan kallus, embriyo veya embriyo benzeri yapılar oluşuncaya kadar bekletilmiştir. Oluşan bu yapılar hormonsuz MS ortamına transfer edilerek +25 0C'de 16 saat aydınlık, 8 saat karanlık fotoperiyot ve 3000 lüks aydınlatmaya sahip olan büyüme odasında tutulmuştur. Araştırma sonucu değerlendiğinde anter kültürü çalışmasında Lumbard RZ F1 çeşidinden %8,94 oranında embriyo gelişimi gözlenmiş ve gelişen embriyoların %23,63 'ü bitkiye dönüşmüştür. Bu çalışmada kullanılan diğer Üçburun F1 çeşidinden ise embriyo oluşum oranı %22,18'ken bunların bitkiye dönüşüm oranı %22,22 olarak saptanmıştır. Lumbard RZ F1 ve Üçburun F1 çeşitlerinin her ikisinden de anter kültürü çalışmasında yanıt alınmışken, shed mikrospor yönteminde sadece Lumbard RZ F1 çeşidinden embriyo oluşumu gözlemlenmiştir. Bununla birlikte Lumbard RZ F1 çeşitinin embriyo oluşturma oranı %11,11 iken, bu embriyoların bitkiye dönüşme oranı %7,87 olarak gerçekleşmiştir.