Abstract:
Yapmış olduğumuz bu tez çalışmasında denizel ekosistem için önemli olan, IUCN kırmızı liste durumları kritik durumda ve dip trolü avcılığında çok miktarda yakalanan ancak genellikle ıskarta edilip karaya çıkma miktarı çok düşük olan vatoz türlerinin, "Supershooter" model TED ızgara kullanılarak trol torbasına geçmeden ağdan dışarı atılması amaçlanmıştır. Akdeniz Üniversitesi "R/V Akdeniz Su" araştırma gemisi ile yapılan saha çalışmalarında, trol torbasının önüne belli bir açı ile yerleştirilen TED ızgaranın üstünde ve altında olmak üzere 2 farklı kaçış açıklığı denenmiş olup toplamda 29 geçerli trol çekimi yapılmıştır. Yapılan bu tez çalışmasının hedefinde yer alan dip trol ağında hedef dışı vatoz avcılığını azaltmak üzere kullanılmış olan "Supershooter" model TED ızgara alttan kaçış çekimlerinde toplam 16 vatoz bireyinin 14'ünü kaçırmış olup, kaçırılan bu 14 birey toplam avın ağırlıkça %97'sini oluşturmaktadır. Üstten kaçış çekimlerinde toplam 83 balıktan 39'u kaçmayı başarmıştır, ancak bu 39 birey ağırlık yönünden toplam avın %87,38'ini oluşturmaktadır. Öte yandan trol ağında TED ızgara kullanımının ticari öneme sahip olan türler üzerindeki etkisine bakıldığında ise alttan kaçış çekimlerinde ağırlıkça %26,56 oranında bir azaltma meydana getirdiği kaydedilmiştir, üstten kaçış çekimlerinde ise bu oran %39,13'e çıkmaktadır. Vatozların yanı sıra deniz kaplumbağası gibi önemli canlıların ve araba tekerleği gibi atıkların da ızgara sayesinde ağdan dışarı atıldığı saptanmıştır. Özellikle büyük vatoz bireylerinin ağa girmeden dışarı atılması konusunda Supershooter TED ızgara modelinin kullanımının başarılı sonuçlar verdiği görülmüştür
