Deniz turizminde kümelenme bağlamında marina işletmeciliğinde stratejik yönetişim: Muğla ili örneği

Abstract

Son yıllarda küresel bazda hızla gelişmekte olan sektörler birisi olan turizm sektörünün ülke ekonomilerine sağlamış olduğu katma değer giderek artmaktadır. Sektörün yaratmış olduğu katma değer büyüklüğü sebebiyle, özellikle gelişmekte olan dünya ülkeleri turizm hizmetlerini sunmak veya sunmuş oldukları turizm hizmetlerini, değişen tüketici istek ve ihtiyaçları doğrultusunda çeşitlendirmek adına çeşitli faaliyetler yürütmektedirler. Bu durum turizm sektöründe sunulan hizmetleri çeşitlendirmekte ve rekabet edilen destinasyon sayısını çoğaltmaktadır. Bu sert rekabet çevresinde destinasyonda yer alan aktörlerin uyum içinde faaliyet göstermeleri ve birlikte hareket etmeleri, destinasyonun başarısını yükseltebilmektedir. Bu çalışmada, turizm kümeleri ve küme içinde gerçekleştirilen stratejik yönetişim uygulamaları ele alınmaktadır. Bu kapsamda, çalışmanın temel amacı, Muğla deniz turizmi kümesinde yer alan marina işletmelerindeki stratejik yönetişim uygulamalarının düzeyinin belirlenmesi ve stratejik yönetişim düzeyinin artırılması için öneriler getirilmesidir. Bu sayede, sektörün yerel kalkınmadaki etkisinin yükseltilebileceği düşünülmektedir. Çalışma kapsamında, kümelenme, stratejik yönetişim ve kümelerde stratejik yönetişim literatürü detaylı bir şekilde incelenmiş ve küme içerisindeki yönetişim düzeyinin belirlenebilmesi için bir görüşme formu hazırlanmıştır. Bu kapsamda, bölgede faaliyet gösteren altı marinanın yöneticisiyle yüz yüze mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda Muğla deniz turizmi kümesinde yer alan marina işletmeleri arasında yeterli koordinasyonun ve ortak bir strateji ve vizyonun bulunmadığı; karar alma süreçlerine kısmen dâhil oldukları; sektörü ilgilendiren yönetmelikler arasında çelişkiler bulunduğu şeklinde görüş beyan etmiştir. Katılımcıların görüşlerine istinaden sektörde stratejik yönetişimin bulunmadığını ifade etmek mümkündür. Bu bağlamda sektörde stratejik yönetişimin tesis edilebilmesi adına sektörde faaliyet gösteren tüm aktörlerin (kamu, özel sektör, STK) yer aldığı bir işbirliği platformunun oluşturulması ve ortak bir vizyon doğrultusunda hareket edilmesi önerilmiştir. Sonuç olarak, oluşturulması önerilen işbirliği platformunun, küme içindeki yönetişim seviyesini artıracağı söylenebilir.