Moğolların II. Kıpçak seferinin ekonomik ve sosyo-kültürel neticeleri

Abstract

1236 yılında başlayan Batu Han yönetimindeki Moğollar'ın yapmış olduğu II. Kıpçak seferi neticesinde Kıpçaklar, bağımsız siyasi bir varlık olarak ortadan kalkmıştır. XIII. asır ortalarında Doğu Avrupa'daki Orta Çağ'ın en büyük devletlerinden birisi Altın Orda, ayrıca Cuçi Ulusu denilen devlet kurulmuştur. Bu devlet, Avrupa ve Asya'nın neredeyse yarısındaki ve İrtiş Nehrinden Dinyester ve Tuna'ya kadar ki büyük bir alanın geniş topraklarında yaşayan ulusların hayatında önemli bir rol oynamıştır. Kıpçaklar Moğollar'ın kurmuş olduğu yeni Altın Orda Devleti'ndeki Türk nüfusunun temel kitlesini oluşturmuşlardır. Moğolların gelişi Kıpçaklar'ın yaşadığı sahada oluşan ekonomik, sosyo-kültürel ve etnik gelişimi etkileyerek yerel halkın yönetim sisteminde, yaşam tarzında, gelenek-göreneklerinde önemli derecede değişime sebep olmuştur. Her ne kadar seferin toplumsal anlamda olumsuz etkileri yaşansa da, Altın Orda'nın kuruluşu bir taraftan bölge halkının kültürel anlamda çeşitliliğinin artmasına imkân verirken, diğer taraftan da kendi kültürlerini muhafaza etmesini mümkün kılmıştır. İlk başta Moğol Devleti özelliğini taşıyan Altın Orda Devleti Kıpçak kültürünü, Kıpçak Türkçesini, onların yaşam tarzını vs. benimseyerek zamanla Türkleşmiştir. Ayrıca II. Deşt-i Kıpçak seferi bir anlamda Rus prensliklerinin aralarında birlik oluşturmalarını sağlamıştır. Çalışmayı bu açıdan değerlendirdiğimizde II. Kıpçak Seferi bambaşka bir boyut kazanmaktadır.