Kaygusuz Abdal ‘ın Vücud-Name adlı eserinin tasavvufi tahlili

Abstract

Bu çalışmada, Kaygusuz Abdal‟ın Vücûd-nâme adlı mensur eserinin tasavvuf kavramları açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Tasavvufun en önemli amacı, insanın seyr ü sülûk yoluyla Hakk‟ı tanımasına ve Allah‟a ulaşmasına vesile olmaktır. Mutasavvıflar manevi eğitimde âdemin önünde ışık tutan rehberlerdir. Kur‟an ve sünnet merkezli, tasavvuf hayatını kendine özgü yaşam tarzıyla şekillendiren mutasavvıflardan biri de Kaygusuz Abdal‟dır. Kaygusuz, Kalenderî şeyhi olduğu ifade edilen Abdal Mûsâ‟nın müridi ve Bektaşî Tarikat ilkelerinin oluşmasında temel teşkil eden gönül insanıdır. Çalışmanın birinci bölümünde Kaygusuz Abdal‟ın hayatı ve eserleri ele alınmıştır. Menkabevî hayatı için, daha çok Abdurrahman Güzel‟in menâkıbnâme nüshasından yararlanılmıştır. İkinci bölümde çalışmanın omurgasını teşkil eden, Kaygusuz Abdal‟ın Vücûd-nâme adlı mensur eserinin metni verilmiştir. Üçüncü bölümde ise Vücûd-nâme adlı eserdeki tasavvuf kavramları incelenmiştir. Kaygusuz‟un Yaratanını tanımadaki serüveni ortaya konulmuştur. Eserinde insan vücudunun çeşitli uzuvlarıyla, bazı dini, tasavvufi ve kozmik kavramlar arasında teşbihler yapmıştır. Mürşidin önemi üzerinde durulmuş, vahdet-i vücûd konusuna değinilmiştir. Âyet ve hadislerle tasavvuf kavramları süslenilmiş, kavramların anlaşılır hâle gelmesi örneklerle pekiştirilmiştir.