Abstract:
Araştırmanın amacı, 2017-2018 eğitim öğretim yılında kullanılan MEB tarafından hazırlanmış ortaokul 6. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında geçen mekânı algılama becerisi konusunun, ders kitabı inceleme kriterlerine göre gerekli bulguları ortaya çıkarmaktır. Bu araştırma ile 2017-2018 eğitim öğretim yılında okutulan 6. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında mekânı algılama becerisinin ne derece yer aldığı ve nasıl bir dağılım gösterdiği incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim öğretim yılında okutulan Sevgi Yayınları'na ait 6. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabı oluşturmaktadır. Verileri toplamak amacıyla araştırmaya uygun olacak şekilde konu ile ilgili literatür incelenmiş olup nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği ile tarama modelinde bir çalışma yapılmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen Sevgi Yayınları 6. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabının incelenmesinde, Çelebi (2010) tarafından geliştirilmiş olan ve kendi tezinde kullandığı "Nitel Araştırmada Ölçüt Olarak Kullanılan Temalar" adlı ölçüt kullanılmıştır. Bu ölçme aracını geliştiren kişiden gerekli izinler alındıktan sonra uzman görüşleri doğrultusunda incelenerek bu tezde de kullanılmasına karar verilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Çalışma; giriş, ilgili açıklamalar, yöntem, bulgular, sonuç, tartışma ve öneriler kısımlarından oluşmaktadır. Çalışma sonucunda ortaya çıkan bulgulara göre; 6. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında yer verilen mekânı algılama becerisinin kazanımlara ve ders kitabı inceleme kriterlerine uyduğu görülmektedir. Mekânı algılama becerisi diğer derslerden matematik ve fen bilgisi dersleri ile ilişkilendirilmiştir. Kullanılan şema, fotoğraf ve haritalarda somuttan soyuta ilkesine uyulmuştur. Metinlerde bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa, soyutlama, düzey, şema, vardama ve materyal örgütlenişi ilkelerine uyulmuştur. Hazırlık ve değerlendirme sorularının ölçme ve değerlendirme ilkelerine uyduğu, değerlendirme sorularından çoktan seçmeli, boşluk doldurma ve D Y sorularının kazanılmayan bilgileri ölçmek için yetersiz olduğu tespit edilmiştir.
