Pisum sativum / P. elatius resiprok melezlerinin rekombinant kendilenmiş hatlarında fenolojik, morfolojik ve agronomik özelliklerinin karşılaştırılması

Abstract

Rekombinant kendilenmiş hatlar (RILs) moleküler ve ıslah çalışmalarında en fazla kullanılan materyallerden biridir. Bu çalışma, Pisum sativum (tarımı yapılan bezelye)  P. elatius (yabani bezelye) resiprok melezlerinin rekombinant kendilenmiş hatlarında fenolojik, morfolojik ve tarımsal özelliklerin karşılaştırılmasını amaçlamıştır. RIL' ler ve anaçları, 16 Ekim 2015 tarihinde 2 metre uzunluğundaki sıralara 50 cm sıra arası ve 10 cm sıra üzeri mesafede elle ekilmiştir. P sativum  P. elatius melezinden elde edilen hatlarda çimlenen bitki sayısı, dal uzunluğu, bitkide bakla sayısı, bakla uzunluğu, baklada dane sayısı, klorofil miktarı (SPAD), biyolojik verim, dane verimi, hasat indeksi ve 100-dane ağırlığı sırasıyla 5-15 adet, 26-97 cm, 1-10 adet, 3-5 cm, 3-7 adet, 29-45, 20-320, 0,1-43,2, 0,1-17,4 ve 0.2-18 g olarak ölçülmüştür. P. elatius  P sativum melezinden elde edilen kendilenmiş hatlarda çimlenen bitki sayısı, dal uzunluğu, bitkide bakla sayısı, bakla uzunluğu, baklada dane sayısı, klorofil miktarı (SPAD), biyolojik verim, dane verimi, hasat indeksi ve 100-dane ağırlığı sırasıyla, 7-14 adet, 18-84 cm,1-15 adet, 3-7cm, 2-8 adet, 29-54 SPAD, 20-490, 0,2-10,5, 0,6-19,4, 1,3-14,7 g olarak belirlenmiştir. Spad değerleri, bitkide bakla sayısı, bakla uzunluğu, baklada dane sayısı, biyolojik verim ve hasat indeksi gibi değerler P. sativum (tarımı yapılan bezelye)  P. elatius (yabani bezelye) melezlerinden gelen hatlarda daha yüksek iken, P. elatius (yabani bezelye)  P. sativum (tarımı yapılan bezelye) hatlarının daha yüksek bitki boyu, dane verimi ve 100-dane ağırlığı değerlerine sahip olduğu görülmüştür. Türler arası melezlemelerde transgresif açılmalar belirlenmiştir. Islah edilmek istenen özelliğe göre tarımı yapılan bezelyenin ana ya da baba olması tercih edilmelidir.