İşgörenlerin psikolojik taciz (Mobbing) algısı ve iş yaşam dengesi ilişkisi : Alanya örneği

Abstract

Bu tez çalışmasının temel amacı, iş yeri ortamlarında çalışanlara yönelik sergilenen psikolojik taciz (mobbing) davranışlarının, işgörenlerin iş yaşam dengeleri ile ilişkisini ortaya koymaktır. Bu amaç çerçevesinde, psikolojik taciz ve iş-yaşam dengesi ile ilgili alan yazın taranarak, ilk bölümde psikolojik taciz kavramı, ikinci bölümde iş-yaşam dengesi kavramı ile ilgili açıklamalara yer verilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünü kapsayan alan araştırmasında, Alanya bölgesinde faaliyet gösteren beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışan 337 işgörene anket yolu ile ulaşılarak, psikolojik taciz algıları, iş ve özel yaşam dengeleri ölçümlenmeye çalışılmıştır. Betimsel analiz ve kanonik korelasyon analizinin kullanıldığı bu çalışmanın bulguları, bireylerin psikolojik taciz olgusuyla karşılaşmadığı ve işgörenlerin algıladıkları psikolojik taciz ile iş yaşam dengeleri arasında anlamlı bir ilişkinin var olduğu yönündedir. Bununla birlikte psikolojik taciz düzeyleri kümesine ait varyansın %26'sı iş-yaşam dengeleri değişkenleri tarafından açıklanırken, iş-yaşam dengeleri değişkenleri kümesi varyansının %16'sı psikolojik taciz düzeyleri değişken kümesinin kanonik değişkenleri tarafından açıklanmaktadır. Elde edilen bu sonuca göre bağımsız değişken setinin (psikolojik taciz düzeyleri) bağımlı değişken setini (iş yaşam dengesi) açıklama oranı daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Psikolojik taciz değişkenine en önemli katkı, yaşam ve iş kalitesine yönelik saldırı; iş yaşam dengesi değişkenine en önemli katkı ise işin kişisel yaşama etkisi boyutudur. Diğer bir ifade ile psikolojik taciz ortamında en fazla yaşam ve iş kalitesine yönelik saldırılar etkili iken, iş yaşam dengesinin sağlanmasında işin kişisel yaşama etkileri diğer boyutlara göre daha önemli bir yer tutmaktadır.