Sosyal medya kullanım motivasyonları üzerine karşılaştırmalı bir araştırma : Facebook, Twitter, Intagram örneği

Abstract

Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım motivasyonlarını kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı çerçevesinde üç platform (Facebook, Twitter, Instagram) üzerinden karşılaştırmalı bir biçimde ortaya çıkarmayı amaçlayan bu çalışma, üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde, kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı ile igili literatür taraması yapılmış daha sonra yaklaşımın diğer kitle iletişim modelleri arasındaki yerine değinilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, sosyal medya kavramı açıklanmış, aynı zamanda kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında sosyal medya kullanım motivasyonları üzerine yapılan araştırmalar incelenmiştir. Üçüncü bölümde araştırmanın yöntemi, örneklemi, sınırlılıkları ve araştırma sorularına yer verilmiştir. Uygulama bölümünde ise nicel veri toplama tekniklerinden olan anket tekniği ile oluşturulan soru formu Türkiye'de devlet ve özel olmak üzere 94 üniversiteden 628 öğrenciye uygulanmış, elde edilen veriler SPSS 20 programına girilerek analiz edilmiştir. Katılımcılarıların demografik özellikleri ile sosyal medya kullanımları arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı ki-kare analizi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma kapsamında sosyal medya kullanım motivasyonlarına yönelik ifadeler faktör analizine tabi tutulmuş ve sosyal etkileşim, gözetim, kendini ifade etme, kendini sunma, benliğininin imajını oluşturma şeklinde 5 farklı faktör elde edilmiştir. Sosyal medya kullanım motivasyonlarının cinsiyet faktörüne göre farklılaştığı t-tesi sonucu ortaya çıkmıştır. Sosyal etkileşim, gözetim ve kendini sunma faktörlerinde kadın ve erkekler aynı düzeyde önemserken, kendini ifade etme ve benliğin imajını oluşturma faktörlerinde ise kadınların erkeklere göre daha çok önemsedikleri sonucuna varılmıştır. Çalışmanın temel amacı olan sosyal medya kullanım motivasyonlarının sosyal medya platformlarına göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda sosyal medya kullanım motivasyonlarından kendini ifade etme ve sosyal etkileşim eylemlerinin daha çok Twitter üzerinden, kendine sunma eyleminin ise Instagram üzerinden gerçekleştiği belirlenirken, gözetim ve benliğin imajını oluşturma faktörlerinin ise üç sosyal medya platformu üzerinden eşit şekilde gerçekleştiği elde edilmiştir.