Demokratik liberal ütopyanın antropolojik olanağı olarak pragmatizm

Abstract

Bu tez çalışmasının başlıca amacı, toplam faydayı ilke edinmiş pragmatizm adlı felsefe ekolü ile çoğulculuğa dayalı siyasal bir yönetim biçimi olan demokrasi arasında antropolojik bağlamda var olan organik ilişkinin ortaya konulmasıdır. Tezin ilk bölümünde, 18. yüzyılda Aydınlanma Çağı ile eş zamanlı temeli atılan Kartezyen felsefenin içeriğine değinilmiştir. Bu felsefenin iki önemli düşünürü René Descartes ve Immanuel Kant ekseninde; modern öznenin doğuşu ve aklın benlik, gerçeklik, kesin ve doğru bilgi üzerindeki egemenliği irdelenmiştir. Tezin ikinci bölümünde, "Pragmatizm ile Modern Öznenin Dönüşümü" başlığı altında, pragmatizmin ortaya çıkışıyla modern öznenin yerini işlevsel öznenin aldığı ve bilginin yalnızca yaşayan özneye hizmet eden pratik bir edinim olduğu savunulmuştur. Diğer başlıklar altında, Jeremy Bentham, John Stuart Mill ve John Dewey gibi pragmatizmin savunucusu birtakım düşünürlerin, pragmatist kuram hakkındaki düşünceleri ve pragmatizmi, toplum mutluluğu, eşitlik, özgürlük gibi temel değerler üzerinden, demokratik siyasal düzenin felsefi dayanağı olarak ele aldıkları fikirleri sunulmuştur. Tezin son bölümünde, "Bir Neopragmatist olarak Rorty" başlığı altında, Richard Rorty'nin geleneksel felsefeyi eleştirdiği noktalara ve çağdaş pragmatizmin içeriğine değinilmiştir. Rorty'nin anti-epistemolojik yaklaşımının ele alındığı bir sonraki kısım, O'nun dil felsefesi ve temsiliyet konuları hakkında sunduğu argümanları içermektedir. "Postmodern Liberalizm ve Demokrasi" başlığı altında, Rorty'nin pragmatist unsurlarla demokrasinin nasıl olanaklı olabileceğini dair düşünceleri ve bu iki kavramdan doğan postmodern liberal demokrasinin mahiyeti incelenmiştir. Son başlık altında, benliğin demokratikleştirilmesi yolu ile eşitlikçi, özgürlükçü ve plüralist bir demokratik gelecek vaadinin, yani Rortyci demokrasinin, olanaklılığına değinilmiştir.