Abstract:
Çalışanların iş performanslarını etkileyen pek çok faktör bulunmaktadır. Bunlar arasında kişilik özellikleri gibi psikolojik faktörlerin etkisi yazında araştırma konusu olmuştur. Kişilik özellikleri teorisi, kişilik özelliklerinin benzerlik ve farklılıklarının ölçülmesi, tanımlanması ve sınıflandırılması gerektiğini söyler. Bireysel ayırt edici özelliklerin, kişilerin yaptıkları işte gösterdikleri performanslarını doğrudan etkilediğini gösteren çalışmalar mevcuttur. Bu psikolojik faktörlerin yanında doğum sırası değişkenin başarı üzerinde etkisini inceleyen az sayıda da olsa çalışma mevcuttur. Yapılan çalışmalar, ilk doğan çocukların sonraki doğan çocuklara oranla yaptıkları işlerde daha iyi performans gösterdiklerini ortaya koymaktadır. Yapılan çalışmada iş performansını etkileyen psikolojik ve demografik faktörleri ile kişilik özellikleri ve doğum sırasının iş performansı üzerindeki etkisi bir model üzerinde test edilmiştir. Araştırma sonuçları aynı model içinde bu üç değişkeni birlikte değerlendirme fırsatı sunacağı için yazına destek sağlayacağı düşünülmektedir. Söz konusu araştırma nicel yöntem kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Veriler, yazın taraması sonucunda oluşturulacak anketler aracılığıyla toplanmıştır. Anketler, Antalya'daki sahne sanatları organizasyonu şirketlerinde çalışan 7 farklı ülkeden gelen 305 kişiyle ve onların şefleri ile yüz yüze görüşülerek uygulanmıştır. Ankette demografik soruların yanı sıra, kişilik özellikleri için "Eysenck Kişilik Anketi" ve "İş Performansı Anketi" kullanılmıştır. Çalışanların performans algıları hem kendilerine hem de şeflerine sorulmuştur. Anketler 3 farklı dilde uygulanmasından ötürü orijinalinden çeviriler yapılmış ve dil geçerlilikleri test edilmiştir. Sonuçlar paket programlar aracılığıyla analiz edilerek yorumlanmıştır. Bu kapsamda, tanımlayıcı istatistikler, korelasyon analizi, regresyon analizi, t-testi, ANAVO ve CHAID testleri uygulanmıştır.
