Pitaya (Hylocereus spp.)’ da fidan yetiştiriciliği üzerinde araştırmalar

Abstract

Türkiye'de tropik meyve türlerinin yetiştiriciliğine olan ilgi son yıllarda artmaya başlamıştır. Farklı tropik meyve türleri ile yapılan adaptasyon çalışmalarında, pitaya üretici ve tüketici açısından yetiştiricilikte en dikkat çekici türler arasında gösterilmiştir. Bu türün yetiştiriciliğinin yaygınlaşmasını sınırlandıran en büyük faktörler arasında ise yetersiz ve adına doğru üretim materyalinin henüz ülkemizde istenen düzeyde olmaması gösterilebilir. Bu nedenlerle planlanan bu çalışmada, ülkemize adaptasyonu başarı ile sağlanmış Bloody Mary ve Cosmic Charlie çeşitlerinin çelikle çoğaltılması ve fidan yetiştiriciliği konularına açıklık getirilmesi planlanmıştır. Araştırma çeliklerin köklendirilmesi ve fidan yetiştiriciliği olmak üzere 2 aşamadan oluşmaktadır. Çelikle köklendirmede, farklı uygulamaların (kontrol, 3000 IBA, 5000, 10000 ve 15000 ppm bakteri) ve fidan yetiştiriciliğinde ise farklı gübre uygulamalarının (kontrol, kimyasal, deniz yosunu, hayvansal aminoasit ve solucan gübresi) iki pitaya çeşidinde fidan yetiştiriciliği üzerine etkileri araştırılmıştır. Köklendirmede 15-25 cm boyunda çelikler kullanılmış ve köklenmeden sonra çeliklerdeki canlılık oranı, köklenme oranı, primer kök sayısı, kök uzunluğu ve kök kalınlığı üzerine uygulamaların etkileri incelenmiştir. Köklenmeden sonra çelikler 1-1-1-2 oranında torf-perlit-pomza-toprak karşımı içeren 10 litrelik saksılara transfer edilmiştir. Fidan yetiştiriciliğinde ise kimyasal, deniz yosunu, hayvansal aminoasit ve solucan gübresi uygulamalarının fidan kalitesi parametreleri (sürgün sayısı, sürgünlerin çelik boyuna gelme süresi, sürgün çıkış tarihleri) üzerine etkileri incelenmiştir. Canlılık oranı ve köklenme oranı üzerine3.000 ppm IBA uygulaması ön plana çıkarken, kök kalite parametrelerinde 15000 ppm bakteri uygulaması daha iyi sonuç vermiştir. Ayrıca bakteri dozu arttıkça kök parametrelerinin pozitif yönde etkilendiği tespit edilmiştir. Fidan yetiştiriciliği ile ilgili çalışmada ise sürgün sayıları, sürgünlerin çelik boyuna gelme süresi, sürgün çıkış tarihleri üzerine kimyasal gübre ve hayvansal aminoasit uygulamalarının daha etkili olduğu saptanmıştır. Araştırma sonucunda, her iki pitaya çeşidinde çelikle köklendirmede 3000 ppm IBA ve 15000 ppm bakteri uygulamaları, fidan yetiştiriciliğinde ise hayvansal aminoasit ve kimyasal gübre uygulamaları tavsiye edilmiştir.