Türkçe öğretim programı (2018) bağlamında 5. sınıf Türkçe dersi öğretimine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Çalışmanın amacı Millî Eğitim Bakanlığınca yenilenen Türkçe Dersi Öğretim Programının öğretim sürecine dair öğretmen ve öğrenci görüşlerinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda öğretim sürecinde gözlemler de yapılmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması yaklaşımlarından, iç içe geçmiş tek durum desenine uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu için akademik anlamda düşük, orta ve yüksek başarı gösteren 20 okul seçilmiştir. Bu okullardan seçilen 20 öğretmen, 18 öğrenci araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırma verilerin bir kısmı öğretmenlerle yapılan görüşmeler aracılığıyla toplanmıştır. Seçilen okullardan düşük, orta ve yüksek başarılı üç okul belirlenip bu okullarda ders gözlemleri yapılmıştır. Ders gözlemi yapılan okullardan seçilen öğrencilerden de odak grup görüşmesi aracılığıyla verilerin diğer kısmı toplanmıştır. Verilerin analizi içerik analizi tekniğiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucunda Türkçe Dersi Öğretim Programı (2018) öğretim süreci içerisinde; yapısı, öğrenme alanları, kazanımları, getirilen yenilikleri, karşılaşılan problemleri açısından incelenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında; programın içeriğinde tema ve konuların uygun ve uygun olmadığı, ders araç-gereç ve materyallerinin uygun olduğu, etkinliklerin bazılarının öğrenci düzeyine uygun bazılarının uygun olmadığı, dil bilgisi konularında öğrencilerin hazırbulunuşluğunun göz ardı edildiği, yeni metin türlerinin eklenmesinin olumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrenme alanlarında ise programda anlaşılır bir şekilde yer aldıkları sonucuna ulaşılmıştır. Kazanımların örneklerle somutlaştırılması gerektiği, yazma kazanımının sayısının az olduğu, öğrenme alanlarının hepsinin kazanımlarının farklı örneklerle sunulması gerektiği, öğretmenlerce dinleme/izleme öğrenme alanının ölçülmesinin zor olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Programdaki yeniliklere dair 21. yüzyıl becerilerinin eklenmesinin olumlu olduğu fakat derslerle yeterince ilişkilendirilemediği, kılavuz kitap ve çalışma kitaplarının olması yönünde hem olumlu hem de olumsuz bir bakış açısının olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Karşılaşılan problemlere dair ise sosyokültürel farklılıkları karşılamadığı, bireysel ihtiyaçlarla uyumlu olmadığı, programın öğrencilere okuma alışkanlığı ve dil zevki kazandırmadığı, değer aktarımının yetersiz olduğu, gerçek yaşama uygun etkinliklerin azlığı, okulların fiziksel donanım açısından eksikliklerinin bulunduğu, öğretmenlerin programın yaklaşımına uygun olacak şekilde dersi yürütmemesi, dersin içerik olarak zaman zaman öğrenci düzeyinin üstünde olduğu görüşündedirler. Son olarak öğretmenler ve öğrencilerin Türkçe Dersi Öğretim Programı ile öğretim sürecine yönelik önerileri etkinliklerin ve metinlerin gerçek hayatla daha çok ilişkili olması, derslerin oyunlaştırılması gerektiği, çok katmanlı metinlere ve teknolojiyle daha çok yer verilmesi gerektiği, ders ortamlarının farklılaştırılması, ölçme ve değerlendirmede daha doğru ve kolay yolların olması gerektiği olmuştur.