Makinelerde iş güvenliği kapsamı, kaza oranlarının değerlendirilmesi ve çözüm önerileri

Abstract

19. Yüzyılda sanayii devrimiyle başlayan makineleşme süreci, beraberinde iş gücü kullanımını azaltmasının yanında yaşamı kolaylaştıran makinelerin kullanımı için iş gücü gereksinimi ortaya çıkarmıştır. Bu sürecin doğal sonucu olarak, iş kazaları sayısı makine kullanımına bağlı olarak artmış ve iş kazalarının oluşturduğu tehlikeler de ciddiyet kazanmıştır. İş kazaları sektör bazında incelendiğinde imalat sektörünü de kapsayan metal sanayii istatistiksel olarak en yüksek orana sahiptir. Makine kullanımının arttığı ölçüde iş kazaları da büyük oranda artış göstermektedir. Makine kullanımında standartlara uyulması ve gerekli koruyucu önlemlerin alınması gerekmektedir. Bu çalışmada, makinelerle çalışırken Avrupa Standartlarına uygun olacak şekilde göz önünde bulundurulması gereken, kişisel, sosyolojik ve fiziksel unsurlar, koruyucu donanımlar ve metal sanayii sektöründe sıkça kullanılan torna, freze, matkap, pres, taşlama, kaynak ve giyotin gibi imalat yöntemleri için koruyucu önlemler verilmiştir. Belirtilen imalat yöntemlerinin ve koruyucu önlemlerin, uygulamada değerlendirilmesini yapmak adına bir imalat firması olan Eskasan A.Ş.'de çalışanlarla iş sağlığı ve güvenliği hakkında anket yapılmış ve alınan sonuçlar tez kapsamında değerlendirilmiştir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte artan makineleşme sürecinde tetiklenen ve ivme kazanan iş kazalarının önüne geçmek için gün geçtikçe yeni önlemler alınmaktadır. Bu doğrultuda yönetim ve denetim adına yapılan gelişmeler iş güvenliğine ait sorumlulukların paylaşılmasını ve kontrol mekanizmasının sağlamlaşmasını sağlamaktadır. İş güvenliğine ait sorumlulukların ve makine kullanımında iş güvenliğinin sağlanması için gerekli koşulların belirtildiği bu çalışma, iş kazalarının önemli ölçüde azalmasını sağlayacak koşullara açıklama getirmiştir