Abstract:
Bu çalışmada, gelişmekte olan sıçan kalbinde, Atriyal Natriüretik Peptid (ANP), desmin, vimentin, fibronektin ve lamininin bölgesel dağılımları ve bunlann kalp gelişimiyle fonksiyonel ilişkileri ışık mikroskop düzeyinde immunohistokimyasal metodlarla incelendi. Çalışmada, prenatal 11, 13, 15, 17, 19 ve 21 günlük sıçanlardan alınan kalp dokuları immunohistokimyasal teknikle boyanarak ışık mikroskobu ile incelendi. ANP immunoreaktivitesi ilk olarak embriyonal 13. günde gözlendi. ANP immunoreaktivitesi bakımından pozitif olan hücreler hem atriyum hem de ventrikul bölgelerinde bulundu. Embriyonal sıçan kalbinde ANP immunoreaktivitesi, atriyum ve ventrikul bölgelerinde farklılık gösterdi. Gelişime paralel olarak atriyumlarda ANP immunoreaktivitesi sürekliliğini korurken, ventrikûllerdeki immunoreaktivite giderek azaldı. 21 günlük kalpde sadece kalp boşluklarına komşu subendokardiyal alanlardaki kardiyomiyositlerde ANP belirlendi. Desmin, vimentin, fibronektin ve laminin ise, 11. günde pozitif immunoreaktivite gösterdiler. 11. günde desmin, globüler (nokta benzeri) yapıda hücre sitoplazmalannda belirirken, 13. günden itibaren bu immunoreaktivite fibriller (çubuk benzeri) formda gözlendi. Gelişim boyunca desmin immunoreaktivitesi, kas fibrillerinin Z çizgileri üzerinde ve interkalar disklerde belirgin şekilde iken, vimentin immunoreaktivitesi, fibroblastlarda, mezenşimal hücrelerde, endotel hücrelerinde ve çok az da olsa kardiyomiyositlerde gözlendi. Laminin kardiyomiyositlerin, fibroblastlann ve mezenşimal hücrelerin bazal laminalarında ve de kalbin perikardiyum ve endokardiyum tabakalarında gözlenirken, fibronektin immunoreaktivitesi daha çok vasküler duvarda ve endotel hücrelerinde gözlendi. Sonuç olarak, bu çalışmadan, ANP'nin prenatal dönem süresince, arafilaman proteinleri ve ESM proteinleri ile birlikte otokrin/parakrin yollarla miyokardiyal büyümeyi regüie edebileceği ve böylelikle kalp dokusunun düzenli büyümesi ve çalışmasını sağlayan faktörlerden birisi olabileceği söylenebilir.
