Özet:
Bal arısı kolonilerinde ani ve büyük çapta yaşanan kayıplar birçok çalışma tarafından bildirilmiştir. Tam olarak açıklanamayan bu durum ektoparazit akar Varroa destructor ve patojen virüslerin aynı kolonideki varlığı ile ilişkilendirilmektedir. Bu araştırmada materyal olarak, Muğla İli Arı Yetiştiricileri Birliği (MAYBİR) tarafından 4 generasyon hijyenik davranış bakımından ıslah edilmiş 50 koloni ve hijyenik olmayan 50 koloniden toplanan yetişkin işçi arılar ve pupalar kullanılmıştır. Proje konusu olan patojen virüslerin (ABPV, CBPV, IAPV, DWV, SBV) varlığı ve yoğunluğu virüslere özgün TaqMan problar ve primerler kullanılarak RT-qPCR ile tespit edilmiştir. Ayrıca, varroa akarı ve virüsler arasında bir ilişki olup olmadığını anlamak için örnek toplanan tüm kovanların Varroa destructor yükleri dip tahtası yöntemiyle belirlenmiştir. RT-qPCR analiz sonuçlarına göre sadece DWV'nin pozitif olduğu ve diğer virüsler bakımından kovanların negatif olduğu saptanmıştır. Bal arısı örneklerinde tespit edilen ortalama DWV yükünün hijyenik olmayan (241982,35 ve 862,68 adet) ve hijyenik (167097,47 ve 205,08 adet) kolonilerde istatistiki olarak farklı seviyelerde olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Ayrıca, kontrol (108,9) ve hijyenik (27,2) kolonilerin ortalama varroa yükleri de önemli derecede farklı bulunmuştur (0,01). Ancak, virüs yükü ile varroa yükü arasında önemli bir korelasyon olmadığı görülmüştür. Sonuç olarak hijyenik davranış bakımından yapılan seleksiyonun virüsler ve varroa yükü üzerine etkili olduğu söylenebilir. Öte yandan, yaygın patojen virüsler bakımından Muğla yöresi arıların negatif olması ülke arıcılığı için olumlu bir durum olarak değerlendirilmektedir.
